اذان تا نماز

اذان تا نماز

وقتي به دنيا مياييد در گوشتان اذان مي گويند و وقتي ميميريد

 

 بر جنازه تان نماز مي خوانند.عمر ما آدمها چه كوتاه است

 

. فاصله اي از يك اذان تا نماز .پس چرا.............................

اسب كشاورزي

اسبي در چاه

روزي اسب كشا ورزي داخل چاه افتاد . حيوان بيچاره ساعت ها به طور ترحم انگيزي ناله مي كرد. بالاخره كشا ورز فكري به ذهنش رسيد . ا و پيش خود فكر كرد كه اسب خيلي پير شده و چاه هم در هر صورت بايد پر شود . ا و همسايه ها را صدا زد و ا ز آنها درخواست كمك كرد . آن ها با بيل در چاه سنگ و گل ريختند . اسب ابتدا كمي ناله كرد ، ا ما پس از مدتي ساكت شد و اين سكوت ا و به شدت همه را متعجب كرد . آنها باز هم روي ا و گل ريختند . كشا ورز نگاهي به داخل چاه انداخت و ناگهان صحنه اي ديد كه ا و را به شدت متحير كرد . با هر تكه گل كه روي سر اسب ريخته مي شد اسب تكاني به خود مي داد ، گل را پا يين مي ريخت و يك قدم بالا مي آمد همين طور كه روي ا و گل مي ريختند ناگهان اسب به لبه چاه رسيد و بيرون آمد .زندگي در حال ريختن گل ولاي برروي شما ست . تنها راه رها يي اين است كه آنها را كنا ر بزنيد و يك قدم بالا بياييد. هريك از مشكلات ما به منزله سنگي ا ست كه مي توانيم از آن به عنوان پله اي براي بالا آمدن ا ستفاده كنيم با اين روش مي توانيم از درون عميقترين چاه ها بيرون بياييم .فقط مواظب با شيد كه هيچگاه تسليم و نا اميد نشويد.

سن گندم

 

سن گندم

 

 

 

تهيه كننده : علي اكبر افسري – كارشناس ارشد حفظ نباتات

 

تكنولوژيست آموزشي : مهندس علي محمد حسيني

 

 

سن گندم علاوه بر خسارت به محصول، خاصيت نانوايي گندم را از بين برده و باعث كاهش درآمد كشاورزان مي گردد.

 

   كشاورزان زحمتكش:

   باستحضار مي رساندكه سن ها با تغذيه از ساقه و خوشه هاي گندم و جو به محصول و دسترنج شما زيان وارد مي سازند اين حشره از موجودات شناخته شده اي هستند كه در اكثر نقاط استان تهران انتشار دارند و آنها باعث از بين رفتن محصول گندم و جو و نيز موجب كاهش محصول تا 25٪ درصدي مي شوند بطور مثال اگر مزرعه اي در هر هكتار 4000 كيلو گندم توليد كند در صورت حمله سن بطور متوسط محصول حدود 3000 كيلو خواهد شد يعني حدود 1000 كيلو خسارت وارد مي سازد. اگر قيمت هر كيلو گندم 250 تومان باشد يعني در هر هكتار 250000 تومان به محصول خسارت وارد مي شود

 

حال چگونه با اين آفت خطرناك مبارزه نماييم؟

    در اين ارتباط جهاد كشاورزي استان تهران كارشناسان كشاورزي را به مناطق كشت گندم و جو اعزام مي نمايند تا ضمن بازديد از مزارع آلوده به سن شما زارعين گندم و جو كار را مطلع فرمايند و انتظار مي رود كه همه كشاورزان زحمتكش جهت كنترل سن همديگر را كمك كرده و در صورت نياز به مبارزه با تهيه و تدارك سم مورد نياز و  سمپاش، اقدام به مبارزه شيميايي نماييد.

 

توجه:

  چنانچه با سن مبارزه نشود بيش از 2 درصد بذرهاي گندم و جو شما دچار سن زدگي شده و مراكز خريد از تحويل آن خودداري مي كنند پس با كسب آگاهي بيشتر نسبت به مراحل زندگي و زمان خسارت و زمان مبارزه باآن محصول سالم و درآمد خوبي حاصل نماييم .

آفت سن غلات در سه مرحله به مزارع گندم و جو خسارت مي زند.

1-  مرحله ريز سن ما در از كوه به مزارع :‌ اين مرحله تقريباً اواخر اسفند ماه و فروردين ماه مي باشد كه همزمان با ساقه دهي و ايجاد گره و ساقه در گندم و جو مي باشد.

2-    مرحله پوره گي: بيشترين خسارت به دانه هاي گندم و جو بوسيله پوره هاي سنين 2و3و4و5 ايجاد ميشود.

3-  مرحله سن بالدار نسل جديد: در اين مرحله حشرات بالغ به شدت از دانه ها تغذيه مي كند و دانه ها را توخالي مي نمايند.

 

جهت مبارزه با اين آفت:

1-  براي مبارزه با سن مادر به اطلاعيه ها و هشدارهاي كارشناسان كشاورزي مراكز خدمات جهاد كشاورزي توجه نموده و به محض اعلام زمان مبارزه سريعاً اقدام به مبارزه نماييد.

2-  براي انجام  مبارزه با پوره سن ضمن بازديد از مــــزارع گندم و جو، در صورت مشاهده پوره هاي سن دو 2 سريعاً به مراكز خدمات جهاد كشاورزي مراجعه و به دستورالعملهاي توصيه شده به دقت اجراء نماييد به همين منظور براي مبارزه با آنها با تهيه سم حشره كش با استفاده از سمپاش هاي پشتي معمولي و موتوري ميكرونرهاي برقي – پشت تراكتوري و توربولاينر سريعاً اقدام به سمپاشي نموده و دشمن محصولمان را نابود سازيم.

 

به منظور موفقيت در امر مبارزه باسن اقدامات اوليه را قبل از ريزش سن به مزرعه بايد انجام داد.

1-    ايجاد جاده هاي دسترسي به كل مزارع گندم و جو جهت تردد (عبور و مرور) كارگران و سمپاش هاي چرخدار

2-  در كلاس هاي آموزشي مبارزه با سن غلات كه در مراكز خدمات جهاد كشاورزي و يا روستا تشكيل مي گردد حتماً شركت نماييد.

3-    سمپاش هاي خود را از قبل تعمير و سرويس نماييد.

4-    جهت خريد سمپاش مناسب با راهنمايي مركز خدمات جهاد كشاورزي از تسهيلات بانكي استفاده نماييد.

5-    در صورت عدم خريد سمپاش جهت سمپاش باشركتهاي مكانيزاسيون و خدمات سمپاشي ارتباط برقرار نماييد.

 

درخاتمه: همه كشاورزان بايد در اين امر مشاركت نمايند. چنانچه مزرعه اي سمپاشي گرديد بلافاصه در روز بعد، از مزرعه مورد نظر بازديد نموده و اثر سمپاشي را به كارشناسان مراكز خدمات جهاد كشاورزان اعلام نماييد.

 

 

ميزان سم  مصرفي در هكتار
فنيتروتيون	يك ليتر در هكتار	سن مادر و پوره
دسيس	3/0 ليتر در هكتار	فقط پوره ها

 

 

جدول تراكم مورد نياز جهت مبارزه باسن غلات (مراحل سن مادر و پوره)
نوع محصول	عملكرد محصول در هكتار	تعداد سن مادر در ترويج	تعداد پوره در متر مربع
گندم آبي	كمتر از 3 تن	3 عدد	5 عدد
	بيش از 3تن	4 عدد	6 عدد
جو آبي	كمتر از 3 تن	5عدد	12 عدد
	بيش از 3 تن	6عدد	14 عدد
زمان مبارزه	بسته به شرايط محيطي كشت و زمان ريزش سن	تقريباً اوايل فرورين  تا اوايل ارديبهشت	اواسط ارديبهشت  تا اواخر خرداد

 

 

 

تنظيم گاو آهنهاي سوار شونده تراكتوري

تنظيم گاو آهنهاي سوار شونده تراكتوري

تهيه كننده : امير بهادر و ليخاني

كارشناس ارشد مكانيزاسيون كشاورزي

براي اجراي يك شخم صحيح رعايت نكات زير در مورد گاوآهنها لازم و ضروري است:

1-    تنظيم افقي بودن گاو آهن در جهت طولي يا مسير حركت

2-    تنظيم افقي بودن گاو آهن در جهت عرضي يا عمود برمسير حركت

3-    تنظيم عمق شخم

4-    تنظيم عرض شخم

1) تنظيم افقي بودن گاو آهن در جهت طولي يا مسير حركت :

منظور از اين تنظيم اين است كه فاصله كليه نقاط شاسي گاوآهن در جهت حركت تراكتور با زمين مساوي باشد اين عمل به وسيله بازوي وسط دستگاه سيستم اتصال سه نقطه اي تـــــراكتور انـجام مي گيرد.

روش كار به اين طريق است كه هر گاه قسمت عقب گاو آهن بالا ايستاده باشد. چون خيش جلويي زيادتر از حد در زمين فرو مي رود لذا خيش آخري عمق شخمش كمتر از ميزان لازم خواهد شد. بنابراين با پيجاندن محور وسط اتصال سه نقطه اي سيستم هيدروليك طول اين بازو را زياد مي كنيم. در نتيجه به قسمت عقب گاو آهن فشار وارد كرده و خيش آخري پايين مي رود. برعكس چنانچه جــــــلوي گاو آهن بالا ايستاده باشد. در اين حالت خيش اخري بيش از اندازه لازم وارد خاك مي شود. لذا با كوتاه كردن طول بازوي وسط اتصال سه نقطه اي تراكتور، عقب گاوآهن بالا آمده و در نتيجه جلوي آن بالا مي رود و گاو آهن در جهت طولي افقي مي گردد.

2)     تنظيم افقي بودن گاو آهن در جهت عرضي يا عمود بر مسير حركت :

منظور از اين تنظيم اين است كه كليه نقاط شاسي گاو آهن در جهت عمود بر مسير حركت تراكتور با زمين مساوي باشد. اين عمل به كمك نگاهدارنده هاي مالبندهاي افقي تراكتور قابل تنظــــمي مي باشد.

هنگام شروع عمل شخم زني محور چرخهاي تراكتوري با زمين مساوي است ولي در گاو آهنهاي متداول هنگاميكه شيار دوم شخم را ميخواهيم شروع كنيم به علت اينكه چرخهاي سمت راست تراكتور درداخل شيار خالي ( اخرين شيار يا آخرين خيش) قرار مي گيرد. به اندازه عمق شخم به طرف زمين شخم خورده متمايل مي گردد.  در نتيجه افقي بودن گاو آهن در جهت عرضي تراكتور به هم مي خورد،  بنابراين بايد از شيار دوم يك تنظيم افقي بودن در جهت عرضي تراكتور انجام گيرد. به اين منظور از بازوهاي نگاهدا رندة مالبندهاي افقي سيستم هــــيدروليك تراكتور استفاده مي شود.

1-  تنظيم عمق شخم

تنظيم عمق شخم عبارت است از انجام اعمالي كه به گاو آهن اجازه مي دهد كه تا عمق موردنظر به داخل خاك فرو برود. از جمله عوامل مؤثر در اين اعمال نيز بودن و زاويه نفوذ صحيح تيغة را مي توان نام برد افقي بودن گاو آهن در جهت هاي طولي و عرضي تضميني است كه ما را مطمئن مي كند عمق شخم تمام خيشها در خاك با هم برابر است عمق شخم را درآغاز كار تنظيم مي كنند و در ضمن كار آنرا اصلاح مي نمايند. اغلب در بعضي از گاو آهنها چرخ يا چرخهايي وجود دارد كه پس از تنظيم عمق اجازه مي دهند كه خيشها بيش از مقدار تنظيم شده به داخل خاك وارد شوند و همچنين مقداري از وزن گاو آهن را نيز اين چرخهامتحمل مي شوند، ضمن اينكه به سهولت حمل و نقل و حركت گاو آهن در روي زمين كمك مي كنند.

در تراكتورهاي امروزي، در قسمت سيستم اتصال سه نقطه اي هيدروليكي وسايلي نصب شده است كه به وسيله آنها مي توان ميزان نفوذ گاو آهن به داخل خاك را تنظيم ، تصحيح و كنترل كرد.

4-تنظيم عرض شخم

عرض كلي هر شيار گاوآهنهاي اتصال سه نقطه اي ( سوار شونده ) مقدار مشخصي است كه توسط كارخانه سازنده براساس طراحي دستگاه به منظور انجام شخم مناسب تعيين مي گردد در صورتيكه عرض شخم يا شيار گاو آهن از اين حد تجاوز كند و عريضتر شخم زده شود ايجاد حالتي خواهد شد كه به آن پي شخم يا سياه كاري مي گويند. در اثر اين حالت يك نوار شخم نشده يا بد شخم شده بين هر عبور گاو آهن با عبور قبلي آن باقي مي ماند.

در خاكهاي نرم شني ممكن است كه اين حالت به ظاهر از چنداني نداشته باشد و به علت نرم بودن خاك در اثر فشار وعبور گاوآهن اين قسمت شخم نشده نيز خرد گردد ولي در خاكهاي محكم و رسي، حالت پي شخم ، بدون خردشدن و زير و روشدن باقي مي ماند. وجود پي شخم موجب وارد شدن فشار و نيروي مقاوم زيادي به خيش اول گرديده و ممكن است برگردان و خيش را بشكند. 

 

  

تنظيم گاو آهنهاي سوار شونده تراكتوري

 

تهيه كننده : امير بهادر و ليخاني

كارشناس ارشد مكانيزاسيون كشاورزي

براي اجراي يك شخم صحيح رعايت نكات زير در مورد گاوآهنها لازم و ضروري است:

1-    تنظيم افقي بودن گاو آهن در جهت طولي يا مسير حركت

2-    تنظيم افقي بودن گاو آهن در جهت عرضي يا عمود برمسير حركت

3-    تنظيم عمق شخم

4-    تنظيم عرض شخم

1) تنظيم افقي بودن گاو آهن در جهت طولي يا مسير حركت :

منظور از اين تنظيم اين است كه فاصله كليه نقاط شاسي گاوآهن در جهت حركت تراكتور با زمين مساوي باشد اين عمل به وسيله بازوي وسط دستگاه سيستم اتصال سه نقطه اي تـــــراكتور انـجام مي گيرد.

روش كار به اين طريق است كه هر گاه قسمت عقب گاو آهن بالا ايستاده باشد. چون خيش جلويي زيادتر از حد در زمين فرو مي رود لذا خيش آخري عمق شخمش كمتر از ميزان لازم خواهد شد. بنابراين با پيجاندن محور وسط اتصال سه نقطه اي سيستم هيدروليك طول اين بازو را زياد مي كنيم. در نتيجه به قسمت عقب گاو آهن فشار وارد كرده و خيش آخري پايين مي رود. برعكس چنانچه جــــــلوي گاو آهن بالا ايستاده باشد. در اين حالت خيش اخري بيش از اندازه لازم وارد خاك مي شود. لذا با كوتاه كردن طول بازوي وسط اتصال سه نقطه اي تراكتور، عقب گاوآهن بالا آمده و در نتيجه جلوي آن بالا مي رود و گاو آهن در جهت طولي افقي مي گردد.

2)     تنظيم افقي بودن گاو آهن در جهت عرضي يا عمود بر مسير حركت :

منظور از اين تنظيم اين است كه كليه نقاط شاسي گاو آهن در جهت عمود بر مسير حركت تراكتور با زمين مساوي باشد. اين عمل به كمك نگاهدارنده هاي مالبندهاي افقي تراكتور قابل تنظــــمي مي باشد.

هنگام شروع عمل شخم زني محور چرخهاي تراكتوري با زمين مساوي است ولي در گاو آهنهاي متداول هنگاميكه شيار دوم شخم را ميخواهيم شروع كنيم به علت اينكه چرخهاي سمت راست تراكتور درداخل شيار خالي ( اخرين شيار يا آخرين خيش) قرار مي گيرد. به اندازه عمق شخم به طرف زمين شخم خورده متمايل مي گردد.  در نتيجه افقي بودن گاو آهن در جهت عرضي تراكتور به هم مي خورد،  بنابراين بايد از شيار دوم يك تنظيم افقي بودن در جهت عرضي تراكتور انجام گيرد. به اين منظور از بازوهاي نگاهدا رندة مالبندهاي افقي سيستم هــــيدروليك تراكتور استفاده مي شود.

1-  تنظيم عمق شخم

تنظيم عمق شخم عبارت است از انجام اعمالي كه به گاو آهن اجازه مي دهد كه تا عمق موردنظر به داخل خاك فرو برود. از جمله عوامل مؤثر در اين اعمال نيز بودن و زاويه نفوذ صحيح تيغة را مي توان نام برد افقي بودن گاو آهن در جهت هاي طولي و عرضي تضميني است كه ما را مطمئن مي كند عمق شخم تمام خيشها در خاك با هم برابر است عمق شخم را درآغاز كار تنظيم مي كنند و در ضمن كار آنرا اصلاح مي نمايند. اغلب در بعضي از گاو آهنها چرخ يا چرخهايي وجود دارد كه پس از تنظيم عمق اجازه مي دهند كه خيشها بيش از مقدار تنظيم شده به داخل خاك وارد شوند و همچنين مقداري از وزن گاو آهن را نيز اين چرخهامتحمل مي شوند، ضمن اينكه به سهولت حمل و نقل و حركت گاو آهن در روي زمين كمك مي كنند.

در تراكتورهاي امروزي، در قسمت سيستم اتصال سه نقطه اي هيدروليكي وسايلي نصب شده است كه به وسيله آنها مي توان ميزان نفوذ گاو آهن به داخل خاك را تنظيم ، تصحيح و كنترل كرد.

4-تنظيم عرض شخم

عرض كلي هر شيار گاوآهنهاي اتصال سه نقطه اي ( سوار شونده ) مقدار مشخصي است كه توسط كارخانه سازنده براساس طراحي دستگاه به منظور انجام شخم مناسب تعيين مي گردد در صورتيكه عرض شخم يا شيار گاو آهن از اين حد تجاوز كند و عريضتر شخم زده شود ايجاد حالتي خواهد شد كه به آن پي شخم يا سياه كاري مي گويند. در اثر اين حالت يك نوار شخم نشده يا بد شخم شده بين هر عبور گاو آهن با عبور قبلي آن باقي مي ماند.

در خاكهاي نرم شني ممكن است كه اين حالت به ظاهر از چنداني نداشته باشد و به علت نرم بودن خاك در اثر فشار وعبور گاوآهن اين قسمت شخم نشده نيز خرد گردد ولي در خاكهاي محكم و رسي، حالت پي شخم ، بدون خردشدن و زير و روشدن باقي مي ماند. وجود پي شخم موجب وارد شدن فشار و نيروي مقاوم زيادي به خيش اول گرديده و ممكن است برگردان و خيش را بشكند.

  

اهداف تجهيز و نوسازي اراضي كشاورزي

عنوان: اهداف تجهيز و نوسازي اراضي كشاورزي

تهيه وتنظيم :مهندسي عباس خدادگان 

 حفظ منابع آب و خاك و ثروتهاي طبيعي ضرورت توسعه و عمران هر كشور است و رشد و تكامل اقتصادي و اجتماعي كشورها در نحوة استفاده از منابع و امكانات بالقوه طبيعي آنها نهفته است كه در اين خصوص مهمترين عامل بهره وري مناسب جهت استفاده بهينه از اراضي قابل كشت افــــــزايش راندمان آبياري از طريق انتقال و توزيع و پخش يكنواخت آب در سطح مزرعه و صرفه جويي در آب استحصالي است كه محدوديت آن اكنون بيشتر احساس مي گردد.  آبياري را در اراضي سنتي كه بظاهر همواربنظر مي رسند وجود عوارض و پستي و بلنديهاي طبيعي هدايت و پخش يكنواخت آب را در سطح مزرعه دچار اختلال مي نمايد و موجب اتلاف و هدر رفت آب در جويچه ها و كرتهاي آبياري مي شوند. بطوريكه اكثر اراضي مزروعي ايران نياز به تنظيم و تعديل شيب هاي طبيعي دارند كه با برنامه ريزي و اتخاذ روشهاي مناسب كه اكنون وجود دارد با تعديل و تنظيم شيبهاي غير متعارف اراضي مي توان علاوه بر اينكه سبب بخش يكنواخت آب در مزرعه گرديد از فرسايش  خاك جلوگيري نموده و راندمان آبياري در مزرعه را نيز بالا برد. در اين راستا آرايش علمي اراضي از نظر كشت مكانيزه و ايجاد تسهيلات لازم براي انجام عمليات كشاورزي مكانيزه ايجاب مي نمايد كه به عمليات تجهيز و نوسازي مزارع بويژه قطعه بندي و تسطيع اراضي بهاي مناسب داده شود. كه در اراضي زير آبخور سدها و شبكه آنها اين ضرورت بيشتر احساس گشته و مي توان گفت بدون طراحي و اجراي عمليات تسطيح طرحهاي بزرگ آبياري هرگز راندمان واقعي خود را نخواهد يافت. لذا با اعتقاد بر اينكه در حال حاضر زراعت مكانيزه و استفاده مطلوب از تاكنيكهاي پيشرفته در امر زراعت در قطعات بزرگ و تسطيع شده عمليتر است در جهت اجراي طرحهاي تجهيز و نوسازي اراضي بايد با سرمايه گذاري بيشتر و گامهاي محكمتر تلاش بيشتري نمود.

 

 

تعريف تسطيع اراضي:

تسطيع اراضي عبارت است از تغيير و تنظيم شيب سطح زمين و عوارض موجود در آن به يك صفحه و يا سطح مشخص با شيب مناسب و يكنواخت كه براساس آن يك طرح معين آبياري در آن اراضي بنحو رضايتبخش صورت گيرد. به عبارتي تسطيع اراضي به عملياتي گفته مي شود كه با تعديل شيبهاي غير متعارف و حذف پستي و بلنديها بتوان در اراضي تسطيع شده عمليات زراعي را بصورت مكانيزه براحتي و سهولت به انجام رسانيد.

 

مراحل اجراي عمليات تسطيع:

1-  انجام قطعه بندي جديد و آرايش هندسي و منظم در قطعات كوچك و پراكنده و از بين بردن مزرعه هاي سنتي و ايجاد قطعات زراعي نسبتاً بزرگ و يكپارچه

2-    تسطيع و هموار سازي قطعات جديد و تنظيم و تعديل شيب هاي آبرساني و آبياري جهت پخش يكنواخت آب

3-    احداث جاده هاي بين مزارع و دسترسي به قطعات زراعي

4-    احداث كانالهاي آبياري و زهكش هاي جمع آوري و خروج آب اضافي از مزارع

5-    تجميع و يكپارچه سازي اراضي و تعيين محدوده هاي جديد مالكيت ها در اراضي با مالكيت هاي كوچك و پراكنده

6-    اصلاح و بهبود فيزيكي اراضي تسطيع شده

7-    اصلاح شيميايي خاك مزرعه و ايجاد شرايط مناسب در مزارع زهدار

 

اهداف تسطيع اراضي:

-       تسهيل امكان اجراي عمليات آبياري ثقلي بواسطه تنظيم و تعديل شيبهاي زميني

-       پخش يكنواخت آب در سطح مزرعه و افزايش راندمان آبياري و افزايش راندمان زراعي

-       نياز كمتر به نيروي انساني در امر آبياري و كنترل و هدايت آن به داخل مزرعه

-       امكان اجراي يكپارچه كردن اراضي سنتي براي كشت يكپارچه و تغيير نظام كشت سنتي

-    امكان اجراي عمليات مكانيزاسيون كشاورزي در اراضي يكپارچه و تسطيع شده و استفاده از تكنيك و ماشين آلات در كشاورزي

-       جلوگيري از فرسايش هاي موضعي و عمومي خاك سطحي با اتخاذ روش تسطيع مناسب

-    حفظ و نگهداري اراضي زراعي بويژه اراضي زير شبكه هاي آبياري جهت جلوگيري از تغيير كاربري در محدوده شهرها و آبادي ها

-       توسعه سطح زير كشت در اراضي داراي آب تأمين شده و زير شبكه هاي آبياري كوچك و بزرگ

-       فراهم آوردن زمينه اشتغال در بخش كشاورزي و جلوگيري از مهاجرت روستائيان

-       افزايش سطح زير كشت از طريق احياي اراضي جديد آب تأمين شده .

 

سابقه طرح تجهيز و نوسازي اراضي در استان تهران:

  شهرستان ورامين با توجه به وسعت دشت و سرمايه گذاريهاي كلان انجام گرفته در زمينه تأمين آب و احداث شبكه هاي آبياري و زهكشي و همچنين نزديكي به بزرگترين بازار مصرف يكي از مهمترين مناطق قابل سرمايه گذاري زير بنايي كشاورزي بويژه تجهيز و نوسازي بوده است مطالعات آب وخاك دشت ورامين در سال 1345 بوسيله FAO شروع و سپس توسط مهندسين مشاور محاسب شامل احداث سد تنظيمي و شبكه آبياري 1و2و3 ادامه داشته است بطوريكه تاكنون شبكه آبياري و زهكشي اصلي او2 و بخش بزرگي از شبكه فرعي آن نيز احداث گرديده است تجهيز و نوسازي اراضي در اين دشت قبل از برنامه هاي عمراني، بصورت الگوئي توسط اداره كل مهندسي زراعي سابق شروع و با آغاز برنامه هاي عمراني كشور امكان انجام آن در سطح وسيع فراهم گرديده بود و در برنامه هاي عمراني 1و2و3 نيز به اين امر بهاي در خور داده شده راست و سالانه بخش از اراضي آبخور شبكه ياد شده از محل اعتبارات عمراني ملي و استاني در قالب عمليات تجهيز و نوسازي اراضي به مرحله اجراء در مي آيد بطوريكه تا كنون بيش از 10 تا 12 هزار هكتار از اراضي زير شبكه ورامين تجهيز و نوسازي شده وعمليات كماكان تا نيل به اهداف نهائي ادامه دارد. در طول برنامه هاي عمراني مناطق ديگري از استان تهران از جمله اراضي زير شبكه آبياري رباط كريم در قالب طرح مطالعاتي نهايي شده و اراضي بزرگ و يكپارچه داراي شبكه آبياري (نواب صفوي)، شهرري و ساير نقاط استان نيز ميسر گرديده و در آينده در سطح وسيع تحت عمليات تجهيز و نوسازي قرار خواهند گرفت.

  مناطق ديگر استان تهران كه مورد تجهيز و نوسازي اراضي قرار گرفت و ادامه خواهد داشت.

1-    اراضي آبخور كانال نواب صفوي (شهرستان ري، رباط كريم و اسلامشهر)

2-    اراضي آبخور زير سد اميركبير- شهرستانهاي كرج و شهريار

3-    اراضي آبخور بند انحرافي كردان و كانال كشاورزي (شهرستانهاي ساوجبلاغ و نظر آباد)

4-    اراضي آبخور بند انحرافي جاجرود ( شهرستانهاي ورامين و پاكدشت)

5-    كليه اراضي استان تهران تحت عنوان تجهيز و نوسازي اراضي سنتي استان تهران

 

نحوه تنظيم و استفاده صحيح از سمپاشها

نحوه تنظيم و استفاده صحيح از سمپاشها

تهيه و تنظيم : علي حيدري

كارشناس حفظ نباتات

پاييز 1385

با توجه به تنوع ارقام مورد كشت محصولات مختلف زراعي و باغي در دنيا، تنوع اقليم، تنوع آفات و بيماريها و حتي مراحل مختلف زندگي و نوع سموم قابل استفاده و ... سمپاشهاي زيادي در سطح جهان طراحي و ساخته شده كه هر كدام كاربرد خاص خود را دارد. و پرداختن به همه آنها در اين مجال نمي گنجد. بهمين جهت سعي گرديده به سمپاشيهايي كه درمنطقه ساوجبلاغ و مناطق همجوار داراي كاربرد عمومي است. پرداخته شود.

الف) سمپاشهايي كه در امر مبارزه با آفات بيماريها و علفهاي هرز در سطح منطقه مورد استفاده قرار مي گيرند.

1-    سمپاش پشت تراكتوري بوم دار

الف ) سوار ( كه ممكن است داراي لانس نيز باشند)

ب ) كششي ( عمدتاً داراي لانس براي سمپاشي مزارع صيفي و باغ هستند)

2- سمپاش توبولاينر

الف ) كششي ( 2000 ليتري)

ب ) سوار ( 800 و 700 ليتري)

3- سمپاش توربيني ( عمدتاً در باغات ميوه براي سمپاشي بين درختان ميوه كاربرد دارند)

4- سمپاش پشتي موتوري

الف) براي محلولپاشي

ب ) براي گردپاشي ( سابقاً در باغات انگور براي پاشيدن گوگرد ميكرونيزه استفاده مي شد).

5- سمپاش پشتي تلمبه اي ساده ( فشار سمپاش با تلمبه زدن تأمين مي شود).

6- سمپاش پشتي تلمبه اي كتابي( فشار سمپاش با تلمبه زدن تأمين مي شود و فشار آن يكنواخت تر است)

7- سمپاش مه پاش ( فوگر)

8- سمپاش فرقوني يا زنبه اي يكصد ليتري

 

ب ) نحوة كاليبره نمودن سمپاش ها

كاليبره نمودن يا در واقع تعيين مقدار محلول سمي كه توسط سمپاش در يك واحد سطح مشخص ( مثلاً هكتار) بخش مي شود را كاليبره نمودن مي گويند. با توجه به تنوع كاركرد سمپاشها مسلماً كاليبره نمودن سمپاشها با هم متفاوت مي باشد و گاهاً اهداف كاليبره نمودن نيز متغير است برخي از شركتهاي سازنده با طراحي جداولي كه همراه سمپاش ارائه مي شود نحوة كاليبره نمودن را توضيح مي دهند. ولي بطور كلي كاليبره نمودن سمپاشها از يك اصل كلي تبعيت مي نمايد.

براي كاليبره نمودن سمپاشها نسبت به نوع سمپاش مقداري آب  ( براي مايع پاشها) در مخزن سمپاش ريخته و مسافتي كه طول آن مشخص باشد سمپاشي مي شود. مسافت طي شده در عرض كار سمپاش ضرب شده و سطح سمپاشي به دست مي آيد. و با استفاده ازتناسب ساده مقدار مصرف محلول سمي در هكتار بدست مي آيد.

مثال : اگر با يك سمپاش 400 ليتري پشت تراكتوري كه عرض كار آن 6 متر است طول 100 متر طي شود و مقدار مصرف محلول سمي 23 ليتر باشد مقدار محلول سمي مورد نياز براي يك هكتار ازروش زير محاسبه مي شود.

كل مساحت سمپاشي شده در مترمربع  600= 100×6

                                                      ليتر 383= X

بايستي نازلها و سرعت حركت در زمان كاليبره نمودن و در زمان سمپاشي عمومي پس از آن يكسان باشد در خصوص سمپاشهاي لانس دار نيز مي توان با اندازه گيري مساحتي از باغ يا زراعت كه با 100ليتر با 50 ليتر محلول سمي قابل سمپاشي باشد مقدار پاشش محلول سمي در هكتار را محاسبه نمود. در سمپاشهاي پشت تراكتوري بوم دار توجه به نوع نازل كه دبي و زاويه آن را مشخص ميكند براي تنظيم ارتفاع بوم سمپاش از گياه هدف ضروري است.

·    در خصوص سمپاشهاي توبولاينر نيز روش كار تقريباً به همين منوال بوده ولي لازم است در صورت وجود باد در جهت پاشش محلول سمي عرض كار 35 متر و در هواي تقريباً آرام عرض كار بمنظور پوشش كامل 25 متر محاسبه شود.

·    براي كاليبره نمودن سمپاشهاي پشتي تلمبه اي بهتر است كل مخزن با آب  پر شده و با زدن تلمبه و بالا بردن فشار سمپاش به حد مطلوب اقدام به سمپاشي نمود كه البته در بين كار و تا تخليه كامل سمپاش شايد نياز به چند مرتبه تلمبه زني براي ايجاد فشار مطلوب در مخزن باشد. مساحتي كه با يك مخزن سمپاشي مي گردد از طريق متراژ بدست آورده و آنگاه نسبت به يك هكتار محاسبه مي شود.

 

سمپاش يكصد ليتري و زنبه اي

اين سمپاشها بطور معمول داراي يك مخزن يكصد ليتري بوده كه با استفاده از موتور بنزيني و يا الكترو پمپ عمل ايجاد فشار در محلول سمي ( در مسير انتقال سم از مخزن به نازل و در محل پمپ) صورت مي گيرد.

·    براي كاليبره نمودن اين سمپاشها نيز همانند ساير سمپاشها ، در سرعت حركت مناسب كارگر مساحت سمپاشي شده با حجم معيني از محلول سمي اندازه گيري و نسبت به واحد سطح محاسبه مي كنند.

محلول سمي در سمپاشها به دو صورت مورد استفاده قرار مي گيرد:

1-    محلول سمي تحت فشار

الف) تحت فشار در مخزن همانند پشتي تلمبه اي

ب ) تحت فشار در مسير مخزن از پمپ تالانس همانند 100 ليتري

2- محلول سمي بدون فشار

الف ) سمپاش ميكروتري و سمپاش پشت موتوري

· در سمپاشهاي پشتي موتوري نيز بايستي با پر نمودن مخزن سمپاش به اندازه مشخص و با تنظيم اهرم خروجي محلول سمي اقدام به سمپاشي يكنواخت و با سرعت حركت مناسب كرد و در انتها نسبت به متراژ قسمت سمپاشي شده و تعميم آن به يك هكتار اقدام نمود.

· كم و زياد نمودن گاز تغييري در مقدار محلول خروجي ندارد و فقط در زمينه ريز نمودن قطرات محلول سم و كم و زياد نمودن سطح گسترش محلول سمي مؤثر است كه لازم است اهرم گاز را نيز در نقطه اي علامت گذاري نموده تا در سمپاشيهاي بعدي نيز روي همان ميزان تنظيم گردد

 

سمپاشهاي ميكرونري ( ديسك چرخان):

در سمپاشهاي ميكرونري چه سه ميكرونره و چه چهار ميكرونره ميزان خروج محلول سمي و دور ميكرونرها تقريباً در همه مواقع يكسان بوده و تغييري  ندارد. بهمين جهت نكته اساسي در كاليبره نمودن اين سمپاشها حركت رو به جلو كارگر سمپاش مي باشد كه هر چه سرعت بيشتر باشد حجم محلول سمي در هكتار و زمان سمپاشي در هكتار كمتر خواهد بود. افزايش سرعت به حد غير متعارف ضمن جلوگيري از پوشش يكنواخت محلول سمي باعث عدم ريزش تعداد مناسب قطرات سمي در واحد سطح شده و در امر تأثير سم اخلال ايجاد مي كند.

نكته اي كه همواره در زمينه استفاده از سمپاشهاي ميكرونري بايد مدنظر داشت عدم كاربرد اين سمپاش درمواقع وزش باد و بالا بودن دما بويژه در اواسط روز مي باشد.

بهر جهت با اندازه گيري مقدار مشخصي از محلول سمي كه در مساحت معيني از مزرعه استفاده شده مي توان مقدار محلول مورد نياز براي يك هكتار را محاسبه نمود. البته مقدار محلول سمي مصرف شده در واحد سطح در اين سمپاشها با عنايت به تعبيه نازلهاي مختلف براي آفات ، بيماريها يا علفهاي هرز متغير بوده كه براي هر نازل نياز به كاليبره نمودن سمپاش وجود دارد.

 

سمپاشهاي فوگر:

از ســـمپاشهاي مه پاش قبلاً عمدتاً در انبارهاي غله براي ضدعفوني محصولات انبار شده استفاده مي گرديد ولي به تازگي بنا به راحتي كار ، حجم كار محلول سمي مصرفي در واحد سطح، نفوذ ذرات محلول سم به سطح زيرين شاخ و برگ گياهان و همچنين توان پوشش يكنواخت و كامل سم در سطح قسمتهاي كشت شده در گلخانه ها مورد استفاده قرار مي گيرند. مقدار محلول سمي با توجه به نازلهاي مورد استفاده در فوگر در واحد ساعت تعريف مي شود و هر چه اندازه نازلها بالاتر رود مقدار حجم مصرفي درواحد زمان ( ساعت) بيشتر مي شود حجم محلول سمي مورد نياز براي هر 1000 متر مربع حدود 5/2 تا 4 ليتر مي باشد.

 

براساس تجارب موجود

الف) بهترين سمپاش كه بيشترين كارايي درمبارزه با علفهاي هرز را دارد سمپاش پشت تراكتوري بوم دار مي باشد. محدوديت اين سمپاشها اولاً تردد مكرر سمپاش در واحد سطح براي پوشش كامل آن بوده و ثانياً با ارتفاع گرفتن بوته ها  امكان تردد سمپاشها در مزرعه تقليل مي بايد.

ب ) بهترين سمپاش براي مبارزه با آفات بويژه سن غلات با توجه به امكان تردد كمتر در مزرعه و لطمه كمتر به محصول و سرعت كار سمپاش توربولاينر مي باشد.

ج ) سمپاشهاي ميكرونر نيز در شرايطي چون عدم وزش باد استفاده در مواقع خنك روز در كنترل آفت سن كارآيي خوبي دارد.

 

كا ربرد علفكش تاپيك در مزارع گندم

كا ربرد

علفكش تاپيك در مزارع گندم

 

نويسنده :

مهندس مهدي صالحي

مهندس رفيع يگانه مظهر

تكنولوژيست آموزشي:

 

مهندس علي محمد حسيني

ناشر:

مديريت جهاد كشاورزي شهرستان شهريار

اداره ترويج و نظام بهره برداري

1385

 

 

سازگاري گياهي

تاپيك چنانچه طبق دستورالعمل فني مورد استفاده قرار گيرد اثر سويي روي گندم نخواهد داشت ولي در زمان مصرف آن به دو نكته مهم بايد توجه داشت.

1-   از كاربرد آن درمزارع جو جداً بايد خودداري نمود.

2-   در مزارع گندمي كه از نظر رشد شرايط مناسبي ندارند مصرف آن توصيه نميشود.

 

قابليت اختلاص

علفكش تاپيك با علفكشهاي بروموكسينيل، تركيبات حاوي سولفونيل اوره و همچنين قارچكشهاي متداول در گندم قابل اختلاط است ولي از لحاظ اختلاط آن با علفكش 2.4.D بايد خودداري گردد.

 

طرز تهيه محلول سم

براي تهيه محلول علفكش ابتدا مخزن راتا نيمه آب ريخته و براساس نوع علف هرز مورد نظر جهت كنترل، ميزان سم را طبق جدول بند ب در مخزن ريخته و دستگاه همزن سمپاش را روشن نموده تا محلول خوب مخلوط گردد و سپس ضمن اينكه همزن سمپاش روشن است كم كم تا حجم موردنظر آب ريخته و بعد از بدست آمدن محلول يكنواخت سمپاشي را شروع مينماييم.

لازم به ذكر است قبل از تهيه محلول سم، از طريق كاليبراسيون دستگاه سمپاش ميزان آب مورد نياز براساس يك هكتار براي محلول پاشي محاسبه گردد. ولي معمولاً براي اين عفلكش در سطح يك هكتار بااستفاده از سمپاشهاي پشت تراكتوري محلولي با حجم 150-200 ليتر توصيه مي گردد.

 

توجه به نكات ذيل قبل از سمپاشي :

1-   در زمان سمپاشي بايد به مرحله رشد گندم توجه شود.

2-   خاك بايد رطوبت كافي داشته باشد واز سماپشي در شرايط غرقابي زمين، خشكي خاك وكمبود موادغذايي بايد خودداري گردد.

3-   بهترين رطوبت نسبي محيط 50-60 درصد است. همچنين از سمپاشي در ساعات گرم روز و يا زماني كه سرعت حركت باد بيش از 4 كيلومتر در ساعت است بايد خودداري شود.

4-   ارتفاع مناسب بوم سمپاش پشت تراكتوري براي نازلهاي 80 درصد از سطح پوشش 60 سانتيمتر ، فشار سمپاش 3-5/2 اتمسفر و سرعت حركت تراكتور 5-8 كيلومتر در ساعت مي باشد.

 

 

رعايت نكات ايمني:

1-   علفكش تاپيك براي ماهيها، دام وطير خطرناك است.

2-   از شستشوي سمپاش در كنار جويهاي آب و رودخانه بدليل ايجاد آلودگي در آنها بايد خودداري شود.

3-   در زمان سمپاشي، كارگر سمپاش بايد از لباس كار، عينك، ماسك،كلاه و چكمه استفاده نمايد.

4-   در صورت ريختن سم بر روي دست و صورت سريعاً بايد با آ ب و صابون نسبت به شستشوي آنها اقدام كرد.

خط مشي تو سعه

 

 (مقدمه)

نگرشها و خط مشي هاي توسعه روستايي از كشوري به كشور ديگر متفاوت است و هنوز هم ابهامات فرواني درباره ي اهداف و مقاصد تو سعه روستايي وجود دارد.هنوز پاسخ به اين موضوع كه چه نوع برنامه ريزي مربوط به سطح روستايي  معني دار است لاينحل مانده است .بنابراين ما در اين جزوه تنها به ارائه كلي ترين رهنمودها كه مي تواند همراه با اصلاحات لازم و مناسب پاسخ گوي نيازهاي موجود در كشورهاي خاص باشد ، اكتفا كرديم.انچه ما در اينجا ارائه كرده ايم شباهت بسياري به يك دفترچه ر اهنماي دوربين عكاسي دارد انگو نه دفترچه ها تنها راهنمايي هاي كلي را ارائه مي كنند كيفيت عكسهاي گرفته شده بستگي به چگونگي استفاده از دوربين و تجربيات عكاس دارد.

براي برنامه ريزي در هر زمينه اي جايگزيني يهتر از تجربه نمي توان يافت.هر اموزشي كه در اين جزوه ارئه شده صرفاَ مي تواند بعنوان رهنمودي براي كسب اين تجربه بكار گرفته شود. به هيچ عنوان امكان ارائه دستور العمل هاي كامل و دقيق به منظور تدوين يك برنامه توسعه روستايي وجود ندارد.

هنگام بحث از توسعه ، به طور اعم،و بحث از توسعه روستايي،به طور اخص،نقطه نظرهايي كه ما ارائه مي دهيم متأثر از تفكرات و ارزشهاي ما هستند. موضوعاتي وجود دارند كه مردم متفاوت درباره ي انها عقايد متفاوت دارند ما قصد نداريم كه نظرات مختلف در اين باب را بررسي كنيم . چون هدف ما تدوين كتابي در اين زمينه نيست انچه ارائه كرده ايم نقطه نظرهاي خودمان است اما احساس مي كنيم منصفانه تر اين است كه به خوانندگان گوشزد كنيم كه نظرات و عقايد ديگري    نيز وجود دارد.

(توسعه و برنامه ريزي)

معمولاَدو واژه را ما به كرات مورد استفاده قرار مي دهيم كه اين دو واژه عبارتند از: "توسعه"و "برنامه ريزي".اين دو واژه ارتباط و پيوستگي تنگاتنگي با يكديگر دارند زيرا براي دستيابي به توسعه ما احتياج به برنامه داريم اما قبل از تدوين برنامه بايد درك از انچه مي خواهيم بدست اوريم داشته باشيم همه ي ما تصوراتي از توسعه داريم اما وقتي مي خواهيم برنامه هاي به منظور دست يابي به توسعه اماده كنيم مي بايست درك روشن تري از اينكه منظورمان از توسعه چيست داشته باشيم بعنوان يك فرد يك اجتماع يا يك ملّت ما ممكن است به توسعه از زواياي متفاوتي نگاه كنيم .ما افرادي هستيم كه در اجتماع بزرگي زندگي مي كنيم كاري كه بعنوان يك فرد براي توسعه انجام مي دهيم مي تواند افراد ديگري را در اجتماع تحت تاثير قرار دهد ونهايتاَ كل اجتماع و ملت را متاثر سازد . متقابلاَ كاري كه ديگران يا حكومتهاي كشورهاي ما انجام مي دهند ما و ديگران را در اجتماع تحت تاثير قرار خواهد داد.

توسعه صرفاَ چيزي نيست كه هر فردي بخواهد وضعيت خودش را بهبود دهد مقصود مطلوب توسعه بهبود كيفيت زندگي همه است بنابراين كوشش ما براي دستيابي به توسعه مي بايست به شكلي باشد كه منافع اكثريت مردم را در بر گيرد اين اصل هميشه بايد در توسعه مبتني بر برنامه مد نظر باشد در باقيمانده حاضر ما پيرامون مفهوم توسعه با دقت بيشتري بحث خواهيم كرد تا درك واضح تري از انچه مي خواهيم به دست اوريم در درس هشتم به بحث در مورد مفهوم برنامه ريزي خواهيم پرداخت تا درك بهتري از اينكه چطور مي خواهيم به اين هدف برسيم داشته باشيم.

ما وهمه انچه كه پيرامون ماست همواره در حال تغييريم و در بعضي مواقع اين تغييرات انقدر كند صورت مي گيرد كه ما گمان مي كنيم اصولاَتغييري صورت نمي گيرد گاهي اوقات مردم مي گويند كه تغييري حاصل نشده همه چيز همانگونه كه بود باقي مانده است اين بدين دليل است كه انها نتوانسته اند تغييرات را احساس كنند . در مواقع ديگر تغييرات بسيار سريع اتفاق مي افتد.

در سالهاي اخير،از سال 1977،ما شاهد افزايش قيمت نفت بوده ايم.اين باعث افزايش در امد كشورهاي توليد كننده ي نفت مي شود،علاوه بر اين شركتهاي حمل و نقل،پالايش و توزيع كننده و يا فروشنده نفت و محصولات نفتي نيز درامد ييشتري كسب خواهند كرد.ولي براي بسياري از كشورها به جزء افزايش هزينه ي زندگي نتيجه ي ديگري نداشته است.مخصوصاَ كشورهاي فقير و در اين كشورها اقشار فقيرتر جامعه به دليل افزايش هزينه ي زندگي ناشي از افزايش قيمت نفت ، بيشترين زيان را ديده اند.براي انها چنين شرايطي يك تغيير به سمت بدتر شدن اوضاع است و منجر به مشكلات زيادي مي شود.توسعه در بعضي كشورها باعث وخامت وضع در كشورهاي ديگر مي شود.

توسعه از فرايند هاي بسياري تشكيل شده و خود يك فراينده پيچيده تغيير است.در اين درسنامه ما نمي توانيم جوانب مختلف توسعه را بررسي كنيم بنابراين تنها بر جنبه هايي تأكيد خواهيم كرد كه برايمان مهم هستند . انها ابعادي هستند كه در شناخت شرايط زندگي روستاييان و مناطق روستاي و تسريع رشد و توسعه روستايي به ما كمك مي كنند.توسعه اي كه در مناطق روستايي بدنبال ان هستيم بايد داراي خصوصيات زير باشد:

1.توسعه بايد "تغييري"در جهت بهبود شرايط براي اكثريت مردم باشد.

2.مردمي كه از توسعه سود مي برند بايد بيش از مردمي باشد كه از ان متضرر مي شوند.

3.توسعه بايد دست كم مردم را نسبت به تأمين حداقل نيازهاي زندگيشان يا نيازهاي ضروري زندگيشان مطمئن سازد.

4.توسعه بايد با نيازهاي مردم هماهنگي و مطابقت داشته باشد.

5.توسعه بايد باعث خود اتكاني گردد.

6.توسعه بايد بهبود را طولاني ومستمر را به ارمغان اورد.

7.توسعه نبايد باعث تخريب محيط زيست طبيعي گردد.

(سنجش توسعه)

وقتي درباره توسعه كشورها صحبت مي كنيم بايد روشي براي اندازه گيري سطح توسعه وجود داشته باشد.بعنوان مثال لازم است بدانيم كه ايا شرايط كلي در يك كشور خاص به سمت بهبود پيش مي رود يانه.اين كار را مي توان به مدد اندازه گيري سطح توسعه در دو زمان مختلف انجام داد.از انجاي كه اينگونه تغييرات به ارامي صورت مي گيرد ما معملاَ يك مقطع زماني يكساله يا بيشتر را براي مقايسه تغييرات احتمالي در سطح توسعه بر مي گزينيم.گاهي مي خواهيم بدانيم ايا يك كشور مورد نظر از ديگري توسعه يافته تر است يا نه.و يا اينكه برخي از قسمتهاي يك كشور در قياس با ديگر مناطق توسعه يافته تر است يا نه. موضوع ديگري كه از اهميت بسزايي برخورد دار است اين است كه مشخص كنيم كدام قشر از مردم كمتر از مواهب توسعه بهره برده اند،زيرا يكي از جوانب مهم برنامه ريزي توسعه روستايي كمك به اقشار فقيرتر و مناطق كم توسعه يافته يك كشور است.

ابتدا به تشريح روشهايي كه عموماَ براي سنجش توسعه بكار مي روند مي پردازيم و در مرحله ي بعد فوايد و نقائص اين روشها را بررسي خواهيم كرد.روشي كه به طور گسترده براي سنجش توسعه بكار مي رود،مبتني بر محاسبه ي ثروت مالي يك كشور است.محاسبه ي ثروت مالي يك كشور به وسيله ي ارزش پولي دادن به كليه محصولات توليد شده در كشاورزي،صنعت،و ديگر بخشهاي اقتصادي و نيز ارزش پولي دادن به خدمات ارائه در يك كشور و جمع انها با يكديگر صورت مي گيرد.معمولاَ اين كار براي يك دوره زماني يكساله انجام مي شود.مقدار به دست امده از اين طريق را "توليد ناخالص داخلي" مي نامند.

وقتي كه مي گويم "جنس" مي توانيم اين واژه را به هر چيزي كه در كشور توليد مي شود اطلاق نماييم.اجناس را مي توانيم به دو دسته ي اصلي تقسيم كرد:اجناس مصرفي و اجناس توليدي.اجناس مصرفي عبارتند از مواد غذائي و توليدات ديگري كه عمدتاَ و ابتدا به وسيله ي افراد و خانواده ها مصرف مي شوند.اجناس مصرفي را باز هم مي توان به دو دسته تقسيم كرد:اجناس بادوام و اجناس بي دوام.زمان استفاده و طول عمر يا جنس بادوامبيشتر و طولاني تر از يك جنس بي دوام است.دوچرخه و راديو نمونه هايي از اجناس بادوام و مواد غذايي،لباس و توتون نمونه هايي از اجناس بادئام هستند.

اجناس توليدي چيزهايي هستند مثل ماشين الاتي كه در كارخانه ها به منظور توليد جنس بكار مي روند و يا براي كشت و فراوري محصولات كشاورزي مورد استفاده قرار مي گيرند.حتي ابزار ساده ي كشاورزي نيز جزو اين دسته قرار مي گيرند.ماشين بافندگي دستي نمونه اي از يك جنس تو ليدي است كه براي توليد پارچه مورد استفاده قرار مي گيرد.

همه ي اجناس را مي توان بعنوان اجناس واسطه اي يا اجناس نهايي طبقه بندي كرد.

تأمين ستهيلات بهداشتي،آموزش و پرورش،خدمات پستي،تجارت،حمل و نقل،اصلاح موي سر،تعمير دوچرخه و اتومبيل و تراكتور،مشاغل خدماتي در منازل و هتلها نمونه هايي از خدمات قابل قبول در يك كشور هستند.آنچه را كه ما خدمات مي ناميم مستقيماَ منجر به توليد اجناس نمي شوند.توليد ناخالص ملي تنها شامل ارزش اجناس و خدماتي است كه بوسيله ي افراد يك كشور توليد مي شود.

به همين دليل است كه آن را توليد "ملي" مي ناميم.توليد ناخالص ملي يك كشور به وسعت،جمعيت،مهارت افراد،سطح تكنولوژي و غيره بستگي دارد.

يكي ز مشكلات اصلي در رابطه با استفاده از شاخص در امد سرانه براي تعيين سطح توسعه اين است كه اين روش بما كمكي در كشف چگونگي توزيع ثروت يك كشور بين مردم ان كشور نمي كند.

مشكل ديگر استفاده از درامد سرانه براي سنجش توسعه اين است كه بما نمي گويد چگونه ثروت يك ملّت مورد استفاده و بهره برداري قرار مي گيرد.

اكنون بايد اين مطلب روشن شده باشد كه مقادير در امد سرانه لزوماَ نشان دهنده ي سطح زندگي مردم مخصوصاَ وضعيت زندگي اقشار فقيرساكن در مناطق شهري و روستايي نيست در فرايند تجديد در نظر مفاهيم توسعه توجه بيشتري به فقر در بين مردم مبذول مي شود.

  مسئله ي فقر

توسعه ي كه ما بدنبال ان هستيم اگر بخواهد معني دار باشد مي بايست باعث بهبود شرايط كلي زندگي همه ي مردم بشود.در هر كشوري اقشار خاصي از جامعه هستند كه وضعيت زندگيشان به مراتب بهتر از ديگران است.از اين رو ما بايد توجه خود را به كساني معطوب كنيم كه سطح زندگيشان مطلوب نيست اين اقشار در اغلب اوقات چيزي براي خوردن ندارند لباس كافي براي پوشيدن ندارند وضعيت مسكن انان بسيار نا مناسب است از خدمات بهداشتي و درماني بهره اي نمي برند تحصيلات اندكي دارند و امكان استفاده از تسهيلات اموزشي براي فرزندان انان مهيا نمي باشد.انها امكانات كمي براي انديشيدن به راههاي بهبود بخشيدن به شرايط زندگي خويش را دارند و يا اينكه نسبت به لزوم چنين كاري اگاه نيستند.

برخي از شرايط را كه ما توصيف كرده ايم به نيازهاي مادي ما براي ادامه ي زندگي وابسته است ما براي ادامه ي زندگي احتياج به غذا لباس مسكن وسايل حمل و نقل ماشين الات وسايل اشپزخانه اثاثيه منزل و بسياري چيزهاي ديگر داريم جدا از نيازهاي مادي انسانها نيازهاي غير مادي نيز دارند نيازهاي غير مادي را معمولاَ به نيازهاي روحي تعبير مي كنيم انها از گونه هاي متفاوت هستند فرهنگي ديني سياسي اجتماعي و روحي تعيين اينكه يك نياز خاص به كدامين گروه از نياز ها اختصاص دارد مشكل است و در واقع ممكن است به تعداد زيادي از اين انواع بستگي داشته باشد   نياز انسان به علم دانش و هم فرهنگي است و هم رواني و بوسيله  تحصيل اين نياز برطرف مي گردد احساس نياز به استقلال شخصيت و حق ا ظهار نظر داشتن در رابطه با روش زندگي فرد جنبه هاي سياسي اجتماعي و رواني دارند براي ارضاء اين نيازها انسانها نهادهاي خاصي را ايجاد كرده اند.

مي توان در مورد كشورهاي غني و فقير گفت كه كشورهاي توسعه يافته معمولاَ ثروتمند هستند و كشورهاي در حال توسعه فقيرند زيرا در شرايطي قرار  ندارند كه بتوانند استاندارد زيستي بهتري را براي اكثريت مدمشان فر اهم اور ند اما هنگامي كه به فقير و غني اشاره مي كنيم عموماَ منظورمان افراد هستند نه جوامع حتي در كشورهاي توسعه يافته نيز افراد فقير يافت مي شوند اگرچه ممكن 

است به اندازه افراد فقير كشورهاي در حال توسعه فقير نباشند لكن افراد فقير بخش كوچكي 

از جمعيت كشورهاي توسعه يافته را تشكيل مي دهند در كشورهاي در حال توسعه افراد فقير اكثريت عظيمي را تشكيل مي دهند اكثر افرادي كه در كشورهاي در حال توسعه  غني تلقي         مي شوند در قياس با افراد ثروتمند كشورهاي پيشرفته فقيرند از انجايي كه توسعه يك فرايند بهسازي شرايط كلي زندگي مردم مخصوصاَ افراد فقير است نمي توان ان را خاص كشورهاي محدودي چون كشورهاي در حال توسعه دانست هم كشورهاي توسعه يافته و هم كشورهاي در حال توسعه هر دو در راستاي تغيير شرايط موجود زندگي و ارتقاء ان به سطحي مطلوبند از انجايي كه در كشورهاي در حال تو سعه افراد فقير بيشترند اغلب بحث در مورد توسعه در رابطه با كشورهاي در حال توسعه است.

سابقه تاريخي كشورهاي در حال توسعه

اگر ما به تاريخ معاصرتوسعه جهاني نگاه كنيم مي بينيم كه طي 200سال گذشته تغييرات عمده اي بوقوع پيوسته است ما اين سابقه تاريخي را تنها بدين دليل دنبال مي كنيم تا شما را با مشكلاتي     كه كشورهاي در حال توسعه با ان مواجه بودنده اند اشنا سازيم تا اواسط قرن18جهان بطور كلي فقير تر از دوران فعلي بود اما ثروت موجود به مراتب عادلانه تر تقسيم شده بود اين دوران مقارن با مهاجرت اروپاييان به امريكاي شمالي است در ان زمان اقتصاد كشورهاي اروپاي غربي عمدتاَ  

كشاورزي بود در همان زمان كشورهايي مثل انگلستان پرتقال اسپانيا بلژيك فرانسه هلند المان شروع به تسخير كشورهاي ديگر در اسيا افريقا و امريكاي جنوبي كردند و انها را به مستعمرات  

خويش مبدل ساختند.

وقتي بريتانياييها به شرق امدند بعضي از كشورهاي اسياي مثل هندوستان و چين نظامهاي اقتصادي و اجتماعي پيشرفته و مناسبي داشتند صنايع دستي بسيار پيشرفته بودند و تجارت و دادوستد از شكوفايي خاصي برخورد دار بود اما انقلاب صنعتي كه در قرن 18در انگلستان شروع شد تأثير عميقي بر روشهاي توسعه در سراسر جهان داشت.

(رشد اقتصادي و توسعه)

مردم يك كشور دست اندر كار مشاغل گوناگونند.انها اجناس را توليد مي كنند فراوردهاي خود را توزيع و مصرف مي نمايند.بعضي از مردم خدمات خاصي را ارائه مي دهند اينها فعاليت هاي هستند كه اقتصاد يك كشور را تشكيل مي دهند اين فعاليت ها ممكن است در ارتباط  با كشاورزي صنايع تجارت حمل و نقل اموزش و پرورش بهداشت و جز اينها است اگر توليد و ماحصل اين فعاليت ها رو به افزايش باشد ارزش كل كالاها و خدمات توليد شده نيز افزايش مي يابد كل توليد اين كالاها       و خدمات به توليد ناخالص ملي كه قبلاَ ان را توضيح داديم اضافه مي شود اگر ارزش توليد ناخالص ملي هر ساله افزايش يابد انگاه مي گوييم كه اقتصاد در حال رشد است نرخ رشد اقتصادي معمولاَ بوسيله محاسبه نرخ رشد سالانه توليد ناخالص ملي اندازه گيري مي شود روشهاي پيچيده تري نيز براي محاسبه نرخ رشد اقتصادي وجود دارد اما روش مذكور براي منظور ما كافي است.

تلاش براي بهبود رشد اقتصاد در واقع اقدامي در جهت افزايش توليد ناخالص ملي است اگر نرخ رشد اقتصاد بيشتر از نرخ رشد جمعيت باشد امكان افزايش در امد سرانه وجود دارد چنين بهبود هاي در ردامد سرانه و توليد ناخالص ملي بدون شك بيانگر توسعه در يك كشور است لكن همانطور كه قبلاَ توضيح داديم اگر ما تنها از توليد ناخالص ملي و در امد سرانه براي سنجش توسعه استفاده كنيم در واقع تصوير درستي از شرايط كلي زندگي مردم جامعه ي مورد نظرمان بدست نخواهيم اورد طي سي سال گذشته در اكثر كشورهاي در حال توسعه بر تدوين استراتژي با هدف دست يابي به رشد اقتصادي بالاتر تأكيد شده است هدف اين برنامه هاي توسعه دستيابي به نرخ رشد اقتصادي مورد نظر است و زمينه براي تحقق ان هدف اماده شده است بنظر سياستمداران و برنامه ريزان تنها كاري كه بايد انجام شود اين است كه همواره توليد ناخالص ملي را بيشتر وبيشتر كنيم انها فكر مي كردند اگر بتوانند كشور را ثروتمند تر كنند منافع حاصله تدريجاَ بين همه ي مردم توزيع شده و در نهايت استاندارد زندگي انان بهبود خواهد يافت بدون شك هدف و نيت انان خوب بود دستيابي به رشد اقتصادي بالاتر به هيچوجه چيز بدي نيست اما هنگامي كه انان به گذشته مي نگريستند و مي ديدند كه چه روي داده و هنوز چه رخ مي دهد مي فهميدند كه نيات خوب انها تحقق نپذيرفته است.    

(مفهوم برنامه ريزي) 

قبل از بحث در باب برنامه ريزي توسعه روستايي بهتر ان است كه از مفهوم برنامه ريزي شمايي كلي داشته باشيم در حال حاضر توجه زيادي به برنامه ريزي در كشور هاي  ما مي شود و غالباَ در مورد ان چيزهاي مي شنويم به جهت چگونگي مورد استفاده قرار مي گرفتن ان اين احساس به ما دست مي دهد كه اين امر چيزي است كه تنها به وسيله ي افراد تحصيل كرده قابل انجام است   

اما در حقيقت بيشتر ما ان را در زندگي روز مره خود انجام مي دهيم لكن   ما به دنبال ان نيستيم كه به طور جدي درباره ان بينديشيم ما برنامه ريزي مي كنيم كه به بازار برويم ختنه اي بسازيم به سفري تفريحي يا زيارتي برويم و بسياري چيزهاي ديگر اين چيزهايي است كه ما مي خواهيم انجام دهيم و برنامه ريزي براي انها اغلب در ذهن ما انجام مي گيرد.

(چرا برنامه تهيه مي كنيم)      

ما به ان علت برنامه تهيه مي كنيم كه پول و وقت نا محدود در اختيار نداريم و مي خواهيم از انچه در دسترس ماست بهترين استفاده را براي رسيدن به خواستهايمان بنماييم قبلاَ در مورد "منابع" صحبت كرديم ولي توضيح نداديم كه انها چه هستند منابع چيزهاي هستند كه ما انها را براي دستيابي به انچه نياز داريم يا مي خواهيم مورد استفاده قرار مي دهيم فرض كنيد ما احتياج به يك صندلي يا ميز داريم براي ساختن ان چوب نيروي كار زمان و چيز هاي ديگر لازم است اينها منابع لازم براي ساختن ميز و صندلي هستند اينها چيزهايي هستند كه ما براي ساختن چيزي كه به ان نياز داريم با هم تلفيق مي كنيم.

 

 

 

      

 

گيا ه شناسي خيار

 

گياهشناسي خيار

 نام علمي :    كوكوميس ساتيوس

نام گياه در زبانهاي خارجي :

فرانسه        كوكومبورو

انگليسي      كيوكامبر

آلماني         گورك

 

اصل و قدمت گياه – اصل اين گياه نيز مانند ديگرگياهان خانواده كدوئيان از جنوب شرق آسيا مي باشد يعني درهندوستان وچين جنوبي و مركزي كاشت خيار از 3 تا 4 هزار سال قبل معمول بوده است .

 

مشخصات گياه شناسي بوته خيار – بوته خيار گياهي است يكساله از خانواده كدوئيان و نام علمي آن كوكوميس ساتيووس مي باشد .

 

برگ بوته خيار نسبتا كوچك و رنگ آن سبز روشن است . بريدگيهي كم عمقي برگ خيار را به پنج قسمت يا لوب مثلثي شكل تقسيم مي كند و قسمت وسط داراي نوك تيزي مي باشد. گلها نر يا ماده هستند كه روي يك پايه قرار دارند يعني گياه خيار يك پايه است . تعداد گلهاي نر هميشه زيادتر از گلهاي ماده بوده و قبل از گلهاي ماده ظاهر مي شود . طول عمر بوته خيار كوتاهتر از طول عمر ساير گياهان اين خانواده بوده و احتياج آن به گرما نيز كمتر مي باشد به حدي كه پاره اي از متخصصين آن را بين گياهان فصل خنك قرار مي دهند در عمل هم خيار ميوه بهار و پاييز است مخصوصا در نواحي گرم كه بوته خيار در تابستان خشك شده از بين مي رود .

 تمام انواع خيار داراي هفت جفت كروموزوم مي باشد .

 در خيارهاي اصلاح شده و مخصوص كشت در گلخانه ، بوته هاي خيار توليد گلهاي ماده مي نمايد و اين ارقام به نام ماده گل معروف مي باشند . به دليل ماده گل بودن اين ارقام راندمان در بوته ها نسبت به انواع يك پايه اي كه داراي گله هاي نر و ماده بر روي يك بوته مي باشد بسيار بالا مي باشد .

 

گلخانه مناسب جهت توليد خيار

 

خيار گلخانه اي را تقريبا در همه جا مي توان كاشت زيرا هر جا كه عواممل طبيعي متاسب نباشد مي توان شرايط مناسب را مصنوعا با استفاده تاسيسات و دستگاههاي لازم ايجاد نمود . بسياري از گلخانه هايي كه خيار در نزديكي شهرهاي بزرگ و بازارهاي مصرف وجود دارد زيرا خيار توليدي در وضعيت مطلوب با طراوت و تازگي كافي به بازار مي رسد و نسبت به محصول توليدي مناطق دوردست با قيمت مناسب تري به فروش مي رسد.

 از نظر هزينه توليد ،  مناسبترين منطقه براي كشت خيار گلخانه اي منطقه اي است كه زمستان ملايم داشته باشد و در فصل سرد بتوان فقط با استفاده از انرژي آفتاب و بدون احتياج به گرماي مصنوعي ، حرارت كافي براي رشد خيار را در داخل گلخانه فراهم نمود.

در مناطق جنوبي ايران مانند خوزستان ، جيرفت و جنوب استان فارس اين شرايط فراهم است و تعداد روزهاي سرد و يخبندان ، زياد نيست . اگر چند روزي هم هوا سر باشد رشد بوته خيار موقتا كاهش يافته يا متوقف مي شود . و پس از گرم شدن هوا به حال عادي بر مي گردد. بديهي است در اين مناطق اگر در هواي سرد ، به خصوص شبها وسيله اي براي گرم كردن گلخانه تعبيه شود بوته هاي خيار به مراتب بهتر رشد كرده و محصول زودرس تر ، مرغوب تر و با فراواني توليد مي شود . عامل محدود كننده در جنوب ايران كوتاه بودن فصل سرد است و عملا نمي توان بيش از حدود  4  ماه  پوشش پلاستيكي را روي گلخانه نگه داشت . بعد ها از اين مدت با اينكه بوته هاي خيار در بهترين وضعيت توليد قرار دارد هوا در گلخانه به شدت گرم مي شود و بايد پوشش پلاستيكي را كنار زد .

 از آنجا كه  ارقام پارتئوكارپيك براي كاشت در هواي آزاد مناسب نيست بعد از برداشتن پوشش تدريجا كيفيت وكميت محصول كاهش مي يابد و افزايش تدريجي درجه حرارت بوته ها از بين مي رود .

 در نقاط ساحلي گيلان ومازندران نيز هوا در زمستان نسبتا ملايم است و با هزينه كم
 مي توان خيار زمستاني را در گلخانه پرورش داد . عامل منفي در اين نقاط و در بعضي از سالها كمبود آفتاب است و تداوم هواي ابري و باراني ممكن است باعث كاهش محصول و تاخير برداشت شود.

 در نقاطي مانند تهران و ورامين ، اصفهان ، يزد ، كرج ، مشهد و غيره گرم كردن گلخانه در شبهاي سرد و همچنين در روزهاي ابري و باراني ضروري است . در هنگام سرماي ديد ، حتي در روزهاي آفتابي نيز گرم كردن گلخانه لازم مي شود . بنابراين تهيه وسايل مناسب وكافي براي ايجاد گرما از ضروريات اصلي ايجاد گلخانه در اين قبيل مناطق به شمار مي آيد .

 بوته خيار را مي توان در گلخانه هاي دايمي يا گلخانه هاي موقت پرورش داد . گلخانه هاي ثابت يا

دايمي گلخانه اي است كه معمولا از شيشه و فلز ساخته مي شود و تاسيسات دايمي مانند سيستم حرارت مركزي ، آبياري قطره اي ، درچه هاي تهويه يا هواكش هاي متصل به ترموستات در آنها نصب گردد .

گلخانه هاي موقت كه به آنها تونلهاي مرتفع نيز اطلاق مي شود گلخانه هايست كه از اسكلت سبك و ساده آهن گالوانيزه يا ندرتا اسكلت چوبي ساخته مي شوند و پوشش آنها پلاستيكي است . تونل مرتفع بايد آنقدر بلند باشد بتوان به طور ايستاده در آن رفت و آمد كرد . اسكلت اين گلخانه ها را طوري ساخته شده است كه در صورت نياز بتوان آن را در فصل گرم جمع آوري كرد و در فصل سرد مجددا برپا نمود . در تونلهاي مرتفع ، هم از سيستم حرارت مركزي و ساير تاسيسات دايمي  و هم  سيستم گرمايي موقت استفاده مي شود.

 بسياري از تونلهاي پلاستيكي در مناطق مناسب ، بدون گرماي مصنوعي مورد استفاده قرار مي گيرد و  به آنها تونلهاي سرد گفته مي شود . كشت زير پلاستيك كه در جيرفت و خوزستان و بعضي ديگر از مناطق كشاورزي ايران معمول است نوعي استفاده از تونل سرد است منتهاي ارتفاع اين تونلها مخصوصا نوع يك رديفي آنها نسبتا كم است و گياه فقط قسمتي از عمر خود را درآم مي گذراند حال آنكه در تونلهاي مرتفع رشد و بار دهي زير تونل پلاستيكي سپري مي شود .

 

 روشهاي تهويه در گلخانه كشت خيار

 

وقتي هوا گرم مي شود وزن مخصوص آن كاهش مي يابد و به طرف بالا مي رود در نتيجه هواي گرم

هميشه در بالاترين قسمت گلخانه جمع مي شود . به همين جهت دريچه هاي سقفي بهترين وسيله براي خارج كردن سريع هواي گرم است . اگر در ديواره هاي گلخانه نيز به اندازه كافي دريچه وجود داشته باشد باز كردن دريچه هاي جانبي و سقفي با هم باعث مي شود هوا ، از دريچه هاي حانبي وارد شد و از قف خارج شود . بدين ترتيب جريان هواي كافي و مداوم در گلخانه برقرار مي شود .

 هنگامي كه باد ملايم مي وزد بايد دريچه هاي سقفي را كه در سمت مقابل جهت باد قرار دارد كاملا باز كرد . وزيدن باد از روي اين دريچه ها نوعي مكش ايجاد مي كند و هواي داخل گلخانه با سرعت بيشتري خارج مي شود . در گلخانه هاي كوچك كه عرض آنها بيش از 6 متر نباشد دريچه هاي سقفي به تنهايي براي خنك كردن گلخانه كافي است  ولي در گلخانه هاي بزرگ وجود دو رديف دريچه سقفي  1*1 متر و دو رديف دريچه هاي جانبي ضرورت دارد كه ممكن است به صورت دستي وبرقي باز و بسته شود .

 در گلخانه هاي پيشرفته ، اين دريچه هاي به ترموستات وصل شده است و وقتي هواي گلخانه گرم مي شود دريچه ها به طور اتوماتيك باز شده پس از خنك شدن هوا مجددا بسته مي شود . تهويه گلخانه با هواكش برقي هم ميسر است به شرطي آن كه ظرفيت هوا كش با فضاي گلخانه تناسب داشته باشد . قاعده اينست كه هواكش بتواند در هر دقيقه يكبار تمام هواي گلخانه را خارج نمايد .

 

خنك كردن گلخانه با كولر

 

 در منطق گرم كشت خيار در گلخانه بدون استفاده از كولر ممكن نيست زيرا فصل معتدل فوق العاده كوتاه است و درجه حرارت محيط خيلي زود از ميزان قابل تحمل براي خيار تجاوز مي كند . در مناطق خشك ايران كه درصد رطوبت نسبي پايين است . مي توان از كولر هاي آبي استفاده كرد منتها كولر هاي معمولي خانگي براي گلخانه هاي متوسط و بزرگ كافي نيست و نمي توند به اندازه لازم هوا را جابجا نمايد .

 

ضد عفوني خاك گلخانه و خزانه هاي توليد نشاء

 

ضد عفوني خاك در گلخانه هايي كه هر ساله مورد بهره برداري واقع مي شود امري ضروري به نظر مي رسد ، در غير اينصورت خاك آلودگي قارچي يافته و مشكلات عديده اي را بوجود خواهد آورد . براي ضد عفوني خاك بايد با استفاده از مواد شيميايي و غير شيميايي توصيه شده استفاده نمود :

 

-        ضد عفوني خاك بوسيله حرارت

-        ضد عفوني خاك با مواد شيميايي ‌(متيل برومايد و دازومِت)

 

 كشت و تعيين فواصل

 

توليد نشاء

 بالا بودن قيمت بذور هيبريد سبزي و صيفي به دليل دارا بودن كيفيت بالا ، امكان استفاده از روشهاي

سنتي در كشت اين بذور را غير ممكن مي سازد . كشورهاي پيشرفته بذور F1 توليد و به كشورهاي ديگر صادر مي نمايند . در مورد خيار پس از تهيه بذور دو رگ
 مي توان اقدام به كست بذر و سپس استفاده از نشاي آن نمود .

 

محاسن استفاده از نشاء در خيار

 

1-    با توجه به ارزش بذور دو رگ به خصوص انواع گلخانه اي مصرف بذر را به حداقل مي رساند . 

2-    رشد سريع نشا پس از انتقال به زمين اصلي به دليل عدم جابجايي ريشه ها بدون هيچگونه صدمه اي اامه خواهد يافت .

3-  دستيابي به محصول  زودرس به دليل آن كه در شايس توليد نشاء امكان رسيدگي و تنظيم درجه حرارت و رطوبت در رشد سريع بذر دوره توليد را كوتاهتر
 مي نمايد .

4-    به دليل نشاي سالم مزرعه اي يكنواخت خواهيم داشت كه مسلما توليدي بالاتر و عرضه اي بيشتر مي گردد .

 

آبياري

 بذور را در گلدان كاشته و پس از آماده شدن به زمين اصلي منتقل مي شود . خاك گلدان هرروز بايد  از نظر رطوبت مورد بررسي قرار يرد ودر صورت نياز آبياري گردد ، در تابستان ممكن است روزي

چند بار آبياري انجام شود ولي در زمستان هر چند روز يكبار اين نياز پديد خواهد آمد ، در هر حال با استفاده از شلنگهايي كه در سر آن نازل وجود دارد ، براي آنكه آب به نرمي خاك گلدان را مرطوب نمايد ويا آبياري باراني از طريق سقف عمل آبياري انجام مي گيرد .

 

آماده سازي نشاء براي انتقال

 

قبل ازآن كه  نشاء از محيط كنترل شده خزانه وارد زمين شود ، بايد چند روز گياه را با شايط محيط بيروني تطبيق داده و سپس اقدام به انتقال آن نمود . اين مسئله در بهار جهت عادت به سرما و در پاييز براي عادت به گرما انجام مي شود ، در اين صورت هواي گلخانه را  روزي چند تا چندين ساعت در شرايط عادي از هواي بيرون از گلخانه قرار مي دهند تا در مان جابجايي  به نشا صدمه وارد نگردد .

 

 برنامه ريزي جهت كشت بذر

 

 زمان كشت بذر در گلخانه بايد طبق برنامه ريزي قبلي با آماده شدن زمين اصلي و دماي مساعد در محيط كشت انجام پذيرد در غير اينصورت ، توقف نشا بيش از حد در خزانه باعث ايجاد مشكلات عديده اي خواهد شد ، كه مهمترين آن ضعف بوته وكاهش عملكرد آن خواهد شد .

مشكلاتي كه در خزانه ممكن است بوجود آيد به شرح زير است :

توليد نشاء با معضلاتي برخورد دارد كه رئوس آن در زير آورده مي شود :

-        زرد شدن برگها و كمي رشد نشاء

-        جوانه زدن غير يكسان در خزانه

-        پوسيدگي ريشه

-        كندي رشد در خزانه

 

 فواصل كشت

 

بسيارس از پرورشدهندگان تصور مي كنند افزتيش تعداد بوته در واحد سطح ، قادر به برداشت محصول بيشتري خواهند بود ولي اشتباه مي نمايند زيرا نه تنها امكان برداشت بيشتر محصول ميسر نيست بلكه عمليات نگهداري كندتر و امكان بروز بيماريها بيشتر خواهد شد .

 در هر حال تراكمكشت بستگي به عواملي مانند نوع خاك و زمان كشت دارد ، در خاك قوي ، كشت تابستانه كه شاخ و برگ گياشهان بيشتر از حد معمول از نرمكال است تراكم بوته كمتر خواهد بود .

 ولي در كشت زمستانه و خاك سبك اين تراكم مي تواند كمي بيشتر شود ، كه متوسط پيشنهادي بين 2 تا 5/2 بوته در متر مربه خواهد بود ، بدين ترتيب كه به ازاي هر سه خط كش بلافاصله 70 سانتي متر يك راهرو دسترسي يك متري بايد در نظر گرفت.

 

بستن بوته

 با ظهور 4 برگ حقيقي گياه ، ساقه بايد به نخهاي آويزان شده از سقف بسته شود ، بوته ها در يك جهت به دور نخ كنفي پيچانده شده و هر چند روز يكبار تجديد خواهند شد ، در غير اينصورت ساقه خم شده و پس از زماني كوتاه برگرداندن مجدد آن باعث خسارت به قسمتهاي ميوه دهنده انتهايي گياه خواهد شد .

 

 هرس بوته هاي خيار

 

حذف شاخه هاي اضافه به بوته اجازه رشد طولي و توليد ميوه هرچه نزديكتر به ساقه اصلي را داده ، بعلاوه تهويه و برداشت را تسهيل مي نمايد .

 هرس شامل قطع كليه شاخه هاي فرعي كه بين برگ و ساقه اصلي رشد مي نمايد تا ارتفاع 40-35 سانتي متري از محل يقه و بعذاً قطع جوانه انتهايي اين شاخه ها بعد از ظهور دو برگ مي باشد ، زيرا كه ميوه هاي تحتاني داراي كيفيت مناسب نبوده و با خاك و گل در تماس خواهند بود ، در مورد بخش دوم هرس لازم به ذكر است كه ميوه هاي نزديك ساقه اصلي داراي كيفيتي مناسبتر از ميوه هاي ساقه فرعي بوده ، بنابراين با اين روش عملاً سعي شده كه ميوه مرغوبتري توليد شود .

 هرس بعدي شامل قطع برگ هاي زرد شده ابتدايي بوته هايي است ك توليد را به پايان رسانده در تغذيه گياه اثر ندارند، ولي بايد توجه داشت كه هرس برگ و شاخه هاي فرعي نمي تواند يكباره انجام گيرد و بايد به تدريج و در طول رشد گياه قسمت هاي اضافي را حذف نموده ، در غير اينصورت پس از چند هفته اگر يكبار ساقه و برگ هاي اضافي حذف شوند،به بوته شوك وارد شده و قادر به عرضه ميوه مناسب نخواهد شد .

 

مشخصات ارقام گلخانه اي خيار

 

ارقام خيار گلخانه اي از نوع بكر بار  و ماده گل مي باشد و مهمترين خصوصيات اين ارقام به قرار زير است  :

1-    سازگار با شرايط كشت در گلخانه هستند .

2-    احتياج به زنبور يا ديگرعوامل تلقيح كننده ندارند.

3-    راندمان محصول زياد مي باشد .

4-    با انجام هرس و جوان نمودن بوته ، عمر گياه را مي توان چنديد بار تجديد نموده و مجدداً بهره برداري نمود .

 

كود دهي خيار

 

خيار گلخانه اي به كود زياد و متناسب احتياج دارد زيرا مقدار محصول گلخانه در واحد سطح به مراتب از هواي آزاد بيشتر است. بنابراين مواد غذايي موجود در خاك خيلي زود توسط بوته هاي خيار جذب و مصرف مي شود . 

كود هاي مورد نياز خيار عبارتند از :

 1-  ازت : ازت از مهمترين عناصر غذايي گياه است و در رشد و باردهي آن تاثير مستقيم دارد .

اولين علامت كمبود ازت توقف رشد ريشه و شاخه‌هاست. سرشاخه‌ها باريك و كوتاه, سخت و فيبري شده, رشد گياه ضعيف مي‌شود. برگ‌ها در اول فصل رشد به رنگ سبز روشن مايل به زرد در مي‌آيند. نوك طرف دُم گل در ميوه زرد كمرنگ تا قهوه‌اي و باريك مي‌گردد ابتدا برگ هاي پاييني كمرنگ شده و در صورت ادامه كمبود ازت رنگ برگ ها در تمام گياه بطور يكنواخت به زردي تمايل پيدا مي كند. براي رفع علائم كمبود، كود كامل فوسامكو ' 4 ' مصرف نماييد .

گياه فاقد گل و ميوه و رشد آن متوقف گرديده. گياه (سمت چپ) را با گياه سالم (مرکز) مقايسه نماييد. برگهاي مسن تر به طور يکنواخت به رنگ سبز کمرنگ مايل به زرد در مي آيند. اين حالت به برگهاي جوانتر بالايي نيز منتقل مي گردد (سمت راست)

 

 

 

ازت اضافي :علائم شامل پژمردگي و فنجاني شدن به طرف پايين در برگهاي مسن تر ظاهر مي شود. همچنين برگهاي پاييني، زرد و داراي مناطق سوخته مي شود.

 

 

 

 

 

 

 كمبود ازت : ميوه ها کوتاه، لاغر و با نوک باريک و به رنگ سبز روشن در مي آيند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-  فسفر : فسفر در توسعه ريشه ها و رشد عمومي و باردهي گياه تاثير دارد . به همين جهت بايد قبل از كاشت به زمين داده شود تا در مراحل اوليه رشد بوته در دسترس گياه باشد .

 

 در اين گياه که از رشد باز مانده است برگ مسن تر به رنگ زرد درآمده اما برگ بالايي آن سبز تيره باقي مانده.

 

 

 

 

 

 

كمبودفسفر : اين برگ مسن، نقاط سوخته و قهوه اي بين رگبرگها را نشان مي دهد.

 

 

 

 گياه دچار کمبود فسفر(نمونه سمت چپ) با توقف رشد مواجه بوده و برگها کوچک و به رنگ سبز تيره در مي آيد. نمونه گياه سالم در سمت راست ديده مي شود.

  

  

 

 

 

 

 

مسموميت فسفر:اين حالت بيشتر در کشتهاي هايدروپونيک ممکن است رخ دهد.

 

 

3-  پتاس : پتاس در اغلب خاك هاي ايران بقدر كافي وجود دارد و در صورت دادن كود دامي نيز مقدار زيادي پتاس به خاك اضافه مي شود.

 

گياه دچار کمبود پتاسيم در سمت چپ ديده مي شود. برگهاي مسن تر (پاييني) به رنگ زرد در آمده و سپس خشک و کاغذي مي شود. گياه سالم در سمت راست ملاحضه مي گردد.

كمبود پتاسيم :  زردي و سوختگي در برگهاي قديي تر از لبه برگ شروع مي شود(چپ و مرکز) و احتمالا در بين رگبرگهاي اصلي به سمت مرکز برگ گسترش مي يابد(راست(

 

كمبود پتاسيم : عدم توسعه ميوه در ناحيه انتهاي ساقه ملاحضه مي گردد.

 

  

  4 -  منيزيم : كمبود منيزيم در خيار بسيار شايع است . علامت آن بدين صورت است كه وقتي بوته خيار مبتلا به كمبود منيزيوم مي‌شود ابتدا برگ‌هاي پائيني رنگ سبز طبيعي خود را از دست مي‌دهد و در حالي كه رگبرگ‌ها سبز تيره باقي مي‌مانند, نواحي بين آنها زرد رنگ مي‌شود. در برگهاي مسن، فاصله بين رگبرگها از حاشيه به طرف داخل زرد مي شود. اگر اين كمبود ادامه پيدا كند ، در قسمتهاي زرد شده لكه هاي قهوه اي پيدا مي شود و برگ تدريجا حالت سوخته به خود مي گيرد.و اين امر باعث كندي رشد عمومي گياه مي شود . منيزيوم در زودرسي, كيفيت و بازار پسندي محصول خيار تاثير داردبراي رفع علائم كمبود، كود منيزيوم فوسين مصرف نماييد

کمبود در گياه سمت چپ به صورت زردي و سوختگي به رنگ قهوه اي مايل به زرد روي برگهاي مسن تر نمايان مي گردد. در سمت راست گياه سالم نشان داده شده است.

 

 

 

زردي بين رگبرگهاي اصلي برگهاي مسن تر(سمت چپ) تبديل به سوختگي به رنگ قهوه اي مايل به زرد مي شود(سمت راست). برگهاي جوانتر (نمونه بالايي) کمتر تحت تاثير قرار مي گيرند.  

 

 

 

كمبود منيزيوم : رگبرگهاي برگهاي قسمت مياني و بالايي گياه سبز باقي مي مانند. مابقي برگ به طور يکنواخت، سبز رنگ پريده مايل به زرد مي گردد.

 

 

5-  آهن : در خاك هاي آهكي و قليايي كه قلياييت بالاتر از 8 داشته باشد آهن موجود در خاك به صورت غير محلول در مي آيد و گياه دچار كمبود آهن
 مي گردد. در خيار، به صورت زردي برگه هاي تازه و جوان بروز مي نمايد و رگبرگ ها سبز باقي مي ماند. در مراحل بعدي ، رگبرگ ها نيز زرد شده و زردي از سر گياه به طرف پايين توسعه پيدا مي كند.

كمبود آهن:   برگهاي جوان (چپ و مرکز) سبز کم رنگ مايل به زرد با رگبرگهاي سبز مي باشند. در شرايط حادتر (مرکز) رگبرگهاي فرعي نيز کم رنگ مي شوند و برگهاي تحت تاثير قرار گرفته زرد کم رنگ متايل به سفيد مي شوند. در سمت راست برگ سالم ملاحضه مي شود.

 

 

علائم سبز رنگ پريده ابتدا روي برگهاي جوان ظاهر مي شود. شبکه رگبرگي به رنگ سبز روشن در مي آيد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6-  منگنز : علامت كمبود منگنز زردي تدريجي دور از رگبرگ اصلي است. در اين هنگام بافت برگ از رنگ سبز به سفيد مايل به زرد تغيير مي‌يابد و ساقه‌ها و برگها كوچك و باريك مانده , گاهي جوانه گلها زرد رنگ مي‌شود. در شكل علائم كمبود در برگه‌اي بزرگتر به‌خوبي پيداست. براي رفع علائم كمبود، كود منگنز فوسين مصرف نماييد .

   مسموميت منگنز: نقاط متعدد کوچکي به رنگ قهوه اي مايل به قرمز بين رگبرگهاي و روي دمبرگ مي شود.

7-  روي : اولين علائم كمبود ايجاد لكه‌هايي در نواحي بين رگبرگ‌هاست. اين نواحي رنگشان روشنتر است و سرانجام لكه‌ها به صورت بافت سوخته يا مرده در طول حاشيه‌ها و بين رگبرگ‌ها ظاهر مي‌شود. مشخصه ديگر رشد غير طبيعي برگ‌ها و كوچك ماندن آنهاست. در شكل برگ‌هاي پيرتر خيار با كمبود روي نشان داده مي‌شود براي رفع علائم كمبود، كود مايع روي فوسين مصرف نماييد .

  

علائم ابتلا در برگهاي جوان ظاهر مي شود و برگهاي تازه به طور غير طبيعي کوچک مي ماند و با رنگ زرد لکه موجي شده يا يکنواخت زرد شده ديده مي شود. بين بند هاي انتهايي کوتاه مانده و حالت جارويي ايجاد مي شود.  

 

 

مسموميت روي:برگ مسن تر (سمت چپ) کدر به نظر مي رسد. برگ جوانتر، سبز رنگ پريده با نقاط قهوه اي روشن به اندازه سر سوزن بين رگبرگها ديده مي شود.

 

  

کمبود کلسيم:برگهاي جوان به حالت فنجاني شکل خميده به طرف پايين همراه با لبه هاي سوخته ملاحضه مي شوند.

  

 

 

کمبود بر: برگهاي مسن تر با حاشيه زرد ديده مي شوند(بالا و چپ). برگهاي جوان بد شکل و ابلق مي شوند(راست).

 

 

کمبود بر: ميوه، نارس مي ماند(بالا). علائم پيچ خوردگي و زخم بر روي ميوه ايجاد مي گردد(مرکز و پايين).

 

 

 

 

  

کمبود بر :در ميوه دچار کمبود، نسبت گوشت ميوه به بخش بذر بيشتر مي شود. روي پوست ميوه علائم خشکيدگي ملاحضه مي شود.

 

 

  

 

کمبود بر :در طول ميوه، رگه هاي زرد ابلق (چپ و مرکز) به صورت علائم خشکيدگي روي پوست (راست) توسعه مي يابد.

  

 

 

 

کمبود مس: توقف رشد همراه با کلروز برگهاي جوان

 

 

  

کود اضافي(شوري يا EC بالا) :برگها کدر و چرمي مي شوند. يک نوار باريک زرد رنگ در حاشيه برگ ايجاد مي شود.

 

 

 

مسموميت کلر: حاشيه اطراف برگ با بافتي به رنگ سبز رنگ پريده و همچنين لبه هاي سوخته ملاحضه مي شود. 3 درصد کلريد در بافت يافت مي شود.

 

 

مسموميت بر: علائم مسموميت ابتدا روي برگهاي مسن تر ملاحضه مي گردد. بين رگبرگهاي زرد گرديده(چپ) و نکروزه مي شود. به نقاط نکروزه قهوه اي کوچک (مرکز) و مناطق وسيعي از بافت مرده برگ (راست) دقت نماييد.

 

 

 

کود اضافي(شوري يا EC بالا : (شوري باعث پژمردگي مي شود. برگها کدر و به رنگ سبز تيره و به حالت فنجاني شکل به سمت پايين توسعه مي يابند.

 

 

 

  

خسارت علفکش رانداپ: علائم خسارت شامل خميدگي برگ به طرف بالا، رنگ سبز مايل به زرد برگهاي جوان و به شدت از رشد باز ماندن بوته ميباشد.

 

 

   خسارت کنه تار عنکبوتي: خسارت کنه تار عنکبوتي را با اختلالات تغذيه اي خصوصا کمبود آهن، کمبود منيزيم يا مسموميت روي اشتباه نگيريد.

 

 

ميزان كود مورد نياز خيار

 احتياج خيار به كودهاي مختلف بستگي به نوع خاك و ذخيره مواد غذايي موجود در آن دارد.

براي تعيين مقدار كودهاي مورد احتياج گياه بايد قبل و بعد از كاشت خيار در فواصل معين از خاك نمونه برداري شده و ميزان مواد غذايي در آن توسط آزمايشگاه اندازه گيري شود.

علاوه بر مقدار كودي كه به مصرف گياه مي رسد مقدار قابل ملاحظه اي كود نيز توسط آب شسته شده و از دسترس ريشه خارج مي گردد. ضمناً بعضي از عناصر غذايي مانند فسفر در خاك تثبيت شده و فقط بخشي از آن قابل استفاده گياه مي گردد. بنابراين با در نظر گرفتن تلفات مزبور بايد مقدار كافي كود شيميايي به طور منظم و به دفعات به خاك داده شود تا گياه بتوانمد عناصر غذايي مورد احتياج خود را به اندازه لازم جذب نموده و محصول كافي توليد نمايد .

 

آفات و بيماريهاي مهم خيار

نكات مهم در پيشگيري از امراض و آفات :

 

1-  رعايت بهداشت در گلخانه براي جلوگيري از سرايت بيماريها بسيار مهم است . هر چه رفت و امد اشخاص مختلف به گلخانه بيشتر باشد احتمال سرايت امراض بيشتر است .

2-  جلوي در ورودي ، يك قطعه بزرگ اسفنج گذاشته و آن را بايد مرتباً با محلول ضد عفوني كننده خيس نمود تا از انتقال خاك آلوده و عوامل بيماري زا  بداخل گلخانه جلوگيري كرد.

3-  بعد از خاتمه دوره بهره برداري ، تمام بوته هاي خيار دوره قبل بايستي از گلخانه خارج نمود . وجود بوته ها در زمين تا دوره بعدي موجب تكثير بيماري و انتقال آن به دوره بعد مي شود .

4-    اگر سال بعد در همان زمين قبلي خيار كشت مي گردد حتما خاك قبل از كشت  ضد عفوني گردد .

5-    علفهاي هرز داخل گلخانه مرتباً حذف و علفهاي هرز دور گلخانه را حداقل تا شعاع 2 متر مبارزه شيميايي گردد. 

6-    وقتي خاك رطوبت كافي دارد از آبياري اضافي خودداري گردد.

7-    وجود رطوبت زياد در فضاي گلخانه باعث ايجاد و شيوع بسياري از بيماريهاي قارچي مي گردد.

 

آفات مهم خيار و طرق مبارزه باآنها

 

 نباتات جاليزي توسط تعدادي از آفات عمومي و آفات اختصاصي صدمه مي بيند از آفات عمومي

شته ، كنه ، عنكبوتي ، لارو انواع سوسكها و پروانه ها بيش از همه به نباتات جاليز آسيب مي رسانند ار آفات اختصاصي مي توان به عناوين زير اشاره كرد :

1-شته ها : از مهم ترين آفات گلخانه ها هستند كه تهديدي جدي براي خيار گلخانه اي محسوب مي شوند. در ابتداي چرخه زندگي اين حشرات ماده موسس  قرار دارد. اين حشره ماده مي تواند چندين نسل را بدون جفت گيري به وجود آورد. پس از گذشت مدتي تعداد شته ها به ميزان زيادي افزايش مي يابد. در اين بين حشرات بالداري به وجود آمده اند كه مي توانند با پرواز تمام گلخانه يا حتي گلخانه هاي ديگر را نيز به تصرف خود در آورند. اما شته ها چگونه به گياه خسارت وارد مي كنند؟ اين حشرات شيره گياه را مي مكند و هنگامي كه تعداد زيادي شته اين عمل را انجام  دهند گياه به تدريج ضعيف مي شود و توانايي رشد آن هم كم مي شود كه اين پديده مستقيماً روي ميزان محصول به دست آمده اثر مي گذارد. از طرف ديگر شته با انتقال عوامل بيماري زاي گياهي و نيز ترشح ماده اي چسبناك از انتهاي بدن خود به نام عسلك كه محيط مناسبي براي رشد انواع قارچ ها فراهم مي آورد نيز به گياه آسيب وارد مي كند. عسلك ترشح شده مورچه ها را نيز به سوي خود جلب مي كند و باعث مي شود كه مورچه ها گاهي خود، تخم شته ها را به گلخانه  وارد كنند تا بعد از تكثير شته، مورچه از شيره آن استفاده كند. لذا در بعضي موارد از شته ها به عنوان گاو مورچه ها نام برده مي شود چرا كه مورچه ها عسلك شته ها را مي دوشند و به مصرف تغذيه خود مي رسانند. براي مبارزه با شته ها يكي از مهم ترين راه ها مبارزه با مورچه ها است. از طرف ديگر مبارزه با علف هاي هرز محيط گلخانه كه مي توانند به عنوان پناهگاهي براي شته ها به شمار روند، استفاده از كفشدوزك هفت نقطه اي كه از شته ها تغذيه مي كنند و نيز به كار گيري نوارهاي زردرنگ چسبنده كه اين حشرات را به خود جلب مي كنند و پس از نشستن حشره روي آن به آن چسبيده و نابود مي شوند، موثر خواهند بود. به عنوان آخرين راه مبارزه با شته ها و ديگر آفات گلخانه ها از سموم شيميايي نيز استفاده مي شود.

 

   شته جاليزي :  اين آفت بويژه در مناطق جنوبي و جنوب شرقي ايران صدمه و زيان شديدي به جاليزكاريها وارد مي نمايد . شته ها به گياهاني مثل خيار وحتي علفهاي هرز صدمه وارد مي كنند .شته جاليزي ابتدا به صورت گروهي در زير برگها مستقر شده و بعد تمام گياه را به اشغال در مي آوردو با مكيدن شيره نباتي گياه را دچار فقر مواد كربوهيدراته نموده و‌آنرا از رشد و نمو باز مي دارد .در گياهان آلوده برگها پيچيده و گلها ميريزند.

  طرق مبارزه : در مبارزه با شته جاليزي يكي از اقدامات مهم زراعي وجين علفهاي هرز مزرعه 

است. زيرا علفهاي هرز مزرعه اولين مكاني است كه شته ها پس از سپري كردن زمستان روي آن مستقر شده و از آن تغذيه مي كنند. براي مبارزه مي توان از سموم زير استفاده كرد :

-        انابازين سولفات يا سولفات نيكوتيك (10-20 گرم سم + 40گرم روغن در 10 ليتر آب)

-     سم  تيفوس كه سم فسفره اي است به نسبت 4 گرم در ده ليتر آب مخلوط
 مي گرددو يا به صورت گرد پاش .

۲- مگس هاي سفيد (خانواده Alevrodidae)
در ابتدا بايد يادآور شد كه مگس هاي سفيد اصلاً مگس نيستند ولي به اين نام شهرت دارند. اين حشرات خرطوم نسبتاً بلندي دارند و مانند شته ها مي توانند از شيره گياه تغذيه كنند و از اين طريق و نيز از طريق انتقال عوامل بيماري زاي گياهي خسارت خود را به خيار گلخانه اي وارد كنند. اين مگس هاي سفيد داراي گردسفيدي روي بال هاي خود هستند و به اين دليل است كه سفيد به نظر مي رسند. حشراتي كه از تخم به وجود مي آيند و پوره سن اول ناميده مي شوند متحركند. اين مرحله به راحتي امكان گسترش اين آفت را فراهم مي كند زيرا به دليل سبكي به راحتي به وسيله باد و عوامل ديگر جا به جا شده و سبب گسترش حشره در گلخانه ها مي شوند. پوره هاي سنين بعدي ثابت هستند و پس از مدتي به حشره اي بدون بال تبديل مي شوند كه بال نيز
در مراحل بعد ظاهر مي شود. مبارزه با اين آفت با استفاده از قارچ هاي حشره كش مثل مايكوتال و يا استفاده از زنبور پارازيت Encarsia Formosa و نيز گونه هاي مشابه انجام مي گيرد.
۳- تريپ ها (راسته Thysanoptera)
حشرات كوچكي هستند كه برخي بالدار و برخي بدون بال هستند به اين راسته از حشرات به دليل داشتن ريشك هايي در روي بال «بال ريشكداران» گفته مي شود. پنجه پاي تريپ ها به جاي ناخن، بادكش دارد كه براي چسبيدن به گياه به كار مي رود. اين حشرات نيز از شيره گياهان و از جمله خيار گلخانه اي تغذيه مي كنند. البته معمولاً خسارت چندان بالايي به جاي نمي گذارند مگر در مواردي كه تعداد آنها در گلخانه بسيار زياد شود.
گاهي در روي گياه خيار گونه هايي از پروانه هاي خانواده Lyonetidoe كه پروانه ها يا شب پره هاي مينوز ناميده مي شوند هم فعاليت مي كنند تخم هاي اين پروانه ها اغلب در سطح زيرين برگ گذارده مي شود و لارو خارج شده از آن وارد بافت داخلي برگ شده و تغذيه مي كند. به تدريج با ادامه تغذيه اين حشره اشكالي در برگ به وجود مي آيد كه در حقيقت مسير حركت و تغذيه حشره درون برگ را نشان مي دهد.

 

 

2-   كنه عنكبوتي : اين آفت ثكي از شايع ترين و خطرناك ترين افات عمومي
 مي باشد .در تابستان رنگ كنه عنكبوتي زرد و يا زرد مايل به سبز ميباشد ولي مقارن پاييز و اوايل بهار رنگ آن نارنجي مايل به قرمز است .در طرفين بدن آن دو لكه سياه مشاهده مي شود . كنه ها معمولا در زير برگها به سر برده و به كمك نيش خود از شيره گياهان تغذيه مي نمايند . در گياهان آلوده كنه ابتدا نقطه هاي ريز و بيرنگي در سطح برگها ظاهر شده و پس از آن برگها به تدريج به زردي گراييده و خشك مي شوند.

طرق مبارزه : براي مبارزه شيميايي با اين آفت ، بوته هاي را با گُل گوگرد گرد پاشي مي كنند . مقدار از 15 تا 30 كيلو در هكتار بسته به سن گياه متغير است . در مبارزه با كنه عنكبوتي مي توان از محلول ، مخلوطي از گوگرد و آهك استفاده كرد . براي سمپاشي محلول غليظ را با مقداري آب مخلوط كرده و غلظت آن را تا 5/0 درجه بومه مي رسانند.

 

3-   سوسكهاي خانواده الاتريده :  بسياري از سوسكهاي اين خانواده به جاليزها و ساير نباتات زراعي صدمه و زيان ميرسانند و شا يع ترين آنها عبارتند از :

 

سوسك تيره ؛ مخطط ، مزرعه ، سوسك صحرايي ، سوسك سياه ، سوسك پهن ، اين آفت زمستان را به صورت سوسك بالغ يا به صورت لاروهاي سنين مختلف در داخل خاك به سر مي برد . سوسكها در اوايل بهار از خاك كه در آمده و شروع به تخم ريزي مي كنند و تخمها را معمولاً به صورت كپه هاي كوچك و يا تك تخم در زير كلو خه هايا تركهاي زمين در عمق كمي قرار مي دهند . لاروها پس از در آمدن از تخم 20- 40 روز از بذرهاي كاشته شده و ريشه هاي نازك گياهان تغذيه كرده و گياه را ضعيف مي كنند محصول را تقليل مي دهند.

 

طرق مبارزه : مبارزه با اين كرمها به علت طور مدت زندگي در داخل خاك خيلي مشكل است اقدامات اساسي بايد متكي بر عمليات زراعي باشند.مانند شخم عميق ، سله شكني و وجين علفهاي هرز ، استعمال كود بويژه پتاس و ازته در حد لازم باشد. مبارزه شيميايي با اين آفت به قدر كافي بررسي و تكميل نشده است و بهترين نتيجه را در حال حاضر سم كلرو پيكرين مي دهد .

 براي از بين بردن كرمها مي توان از طعمه هاي مسموم نيز استفاده نمود ومعمولاً به يك كيلو طعمه (سيب زمينس – چغندر قند) مقدار 500 گرم ارسنيك سديم اضافه مي شود.

 

4-    سوسكهاي سياه خانواده تنبريوينده : سوسكهاي اين خانواده بيش از 10 نوع هستند كه مهمترين آنها عبارتند از :

-        سوسك صحرايي

-        سوسك شني

-        سوسك سياه

لاروهاي اين سوسك به علت شباهتي كه با كرمهاي مفتولي دارد بنام كرم مفتولي كاذب خوانده مي شود و تفاوت آن با كرم مفتولي فقط در اينست كه يك جفت پاهاي قدامي اينها درازتر و كلفتر از پاهاي مياني و عقبي است . ضرر و زيان اساسي اين سوسكها توسط لاروهاي آنها با خوردن بذرهاي كاشته شده و ريشه گياهان متوجه  جاليزكاريها مي شود . سوسكهاي بالغ هم با خوردن قسمت هوايي گياه هم كم و بيش صدمه و آسيب مي رسانند.

 

طرق مبارزه : براي گرفتن و جمع آوري اين كرمها تله هايي از كاه و شاخ و برگ و با علفهاي هرز بشكل كپه هايي درست مي كنند . كرمها در زير كپه ها جمع شده و بعد با دست جمع آوري مي شوند. براي هر هكتار حدود 100 كپه كافي خواهد بود . گاهي زير كپه ها طعمه هايي از كپك و تفاله ها كه به نسبت 5/2 % با سم آرسنيك دو سود آلوده مي شود. جهت مبارزه با سوسك شني هم علاوه بر اقدامات بالا ، بوته ها را با سموم داخلي يعني سمومي كه از راه دستگاه گوارشي تاثير مي نمايد پودر پاشي مي نمايند.

 

5-   شب پره : اين آفت بويژه ئر سالهايي كه به طور دسته جمعي تكثير مي شود بسيار خطرناك مي باشد. پروانه هاي نسل اول در حرارت متوسط 15 درجه شروع به پرواز كرده و پس از تغذيه ، تخمهاي خود را در زير برگها و علف هرز با نياتات و گاهي روي بقاياي خشك گياهي مي گذارند . در اين سن لاروها برگها را تراشيده و سوراخهاي كوچكي در آن ايجاد مي كنند . لاروهاي مسن تر ، برگها را كاملا خورده و فقط رگبرگها را باقي مي گذارند . و گياهان لطيف جوان را به طور كلي خورده و از بين مي برند .

 

طرق مبارزه : در مبارزه با اين آفت ، قبل از ظهور لاروها ، از بين بردن علفهاي هرز در حال گل كه منبع تغذيه پروانه ها و تخم ريزي آنها و محل پرورش نسل اول لاروها
 مي باشد اهميت زيادي دارد . براي گرفتن لاروها تله هاي لار.گيري تعبيه مي شود . سله شكني و شخم سطحي بين رديفها باعث از بين رفتن تخم ها و لاروها مي شود. در مواقعي كه لاروها از مزرعه اي به مزرعه ديگر مهاجرت مي كنند ، طعمه مسموم را بكار ميبرند براي اين كار عمود بر جهت حركت لاروها جويهايي با گاو آهن حفر كرده و در ته آن طعمه مسموم را كه از علفها هرز تازه برداشت شده آغشته به سم آرسنيك دو سود است قرار مي دهند .

 

بيماريهاي مهم خيار

 

الف) عامل بيماري :  سپتوريا كوكوربيتاسيروم

 

ميزبان : خانواده كدوئيان

نام بيماري : سپتوريوز كدوئيان

علائم‌ : لين بيماري كه به خانواده كدوئيان حمله مي كند روي برگها و گاهي روي ساقه ها سبب پيدايش لكه هاي تقريبا كروي به قطر 3 الي 10 ميلي متر و به رنگ خاكستري در مركز و زيتوني در حاشيه با لك يم هاله متمايل به زرد ظاهر مي شود.

 

ب) عامل بيماري : كالكتريوم اوليگوكاتوم

 

 ميزبان : كدوئيان (خيار و ...)

نام بيماري : آنتراكنوز

علائم: اين پاتوژن عامل آنتراكنوز خانواده كدوئيان مي باشد و بويژه به خيار ، هندوانه و طالبي حمله مي كند . ميزبان در تمامي مراحل رشد مورد حمله قرار گيرد گاهي اوقات صدمات زود هنگام بوده و سبب از بين رفتن برگهاي لپه اي و پيدايش لكه هاي نكروتيك روي ساقه چه و در پايان عامل مرگ گياه مي باشد. اغلب آلودگي حاصل از اين بيماري به صورت خطرناك در مرحله گلدهي و ميوه مي باشد كه سبب از بين رفتن برگها – ساقه ها و ميوه ها خواهد بود . 

علائم روي برگها به صورت لكه هاي كروي در آغاز سبز رنگ پريده با ظاهر روغني كه با مرور زمان از قسمت مركزي به رنگ قرمز و بعد قهوه اي در آمده و به طوري كه سطح آن از قارچ پوشيده مي شود .

بافتهاي برگ الوده خشكيده و شكننده مي شوند . و در صورت افزايش لكه ها سبب خشك شدن تمامي برگ مي شود .در ساقه ها پيدايش صدمات شبيه برگ خواهد بود لكه هاي ساقه اغلب به صورت كمربندي ظاهر شده و بدين طريق سبب مرگ قسمت فوقاني خواهد بود .

كنترل : بهره گيري از بذر سالم يا بذر ضد عفوني شده و سم پاشي گياه با سموم حاوي مس و سموم فاقد مس مانند زينب و فريام .

خانواده كدوئيان به سموم حاوي مس حساسيت دارند.

 

ج) نام بيماري : موزاييك خيار

 

عامل بيماري : سي- ام - وي

ميزبانان : خيار – كدو خورشتي – طالبي – گوجه فرنگي – بادمجان – كرفس – كدو – پياز – توتون وگلهاي زينتي .

علائم : لين بيماري بر روي برگها به صورت لكه هاي زرد متمايل به سبز به ابعاد مختلف ظاهر مي شود و گاهي اوقات زود هنگام سبب خشكاندن برگها مي شود. ميوه هاي آلوده ناصاف ، نامنظم داراي لكه هاي زرد خواهند بود كه اين لكه ها عامل بيماري كاهش ارزش تجاري آنان مي باشد. رشد ميزبان در اثر بيماري كاهش يافته و محصول كمتري توليد مي كند . عامل انتشار بيماري توسط باد و باران به مناطق مختلف انتقال مي يابند.

كنترل : پس از مشاهده علائم از سموم تيرام – زيرام به فاصله 10-7 روز تا زماني كه شرايط آلودگي وجود دارد استفاده شود . بذر مي تواند با بنوميل – تيوفانات – متيل – يا يكي از سموم بالا ضد عفوني شود . ضد عفوني گلخانه با تناوب زراعي 2ساله پيشنهاد مي گردد.

 

د) نام بيماري : سفيدك دروغي خيار

 

 عامل بيماري : پسودوپرونوسپوراكوبن سِس

علائم : طالبي و خيار بيش از هندوانه – كدو – خورشتي مورد حمله اين بيماري قرار
 مي گيرند . روي برگها لكه هاي براق روغني به قطر 1-2 سانتي متر با حاشيه زاويه دار ظاهر مي شود. بعد از گذشت چند روز قسمت آلوده زرد شده و مي خشكد و برنگ قهوه اي در مي آيد. اگر هوا مرطوب باشد در سطح پاييني برگها كپك خاكستري متمايل به بنفش ظاهر مي شود . آلودگي شبب سقط گلها و توقف رشد ميزبان مي شود . ميوه ها به طور غير مستقيم به دليل خشك شدن برگها صدمه مي زند .

كنترل : براي مبارزه بايد بقاياي آلوده از بين رفته و از آبياري سطح بالاي ميزبان ممانعت گردد . از تراكم ميزبان جلوگيري شود و در صورت مشاهده بيماري هر 8 روز سم پاشي انجام گيرد و تا زماني كه شرايط بيماري زدايي وجود دارد سم پاشي قطع نشود. سموم پيشنهادي اتيل فويفيت آلومينيم گياهان آلوده بايد سوزانده شوند.

 

ه) عامل بيماري : فوزاريوم اكسيزپوروم

 

نام بيماري : گموز

علائم : در مراحل قيل از ظاهر شدن گلها ، بيماري سبب زردي و خشكيدن برگهاي تعداي از ساقه ها مي شود.علائم اين بيماري ، خروج مواد ترشحي به رنگ قهوه اي متمايل به نارنجي از ساقه است .ميوه ها نيز مورد حمله پاتوژن قرار گرفته و آلودگي از محل اتصال ميوه به ساقه شروع مي شود. در سطح ميزبان مرده يا ميزباني كه شديدا صدمه ديده است كپك سفيد متمايل به صورتي قابل مشاهده است و انتقال بيماري مي تواند توسط بذر نيز انجام گيرد. مناسب بيماريزايي حدود 20 درجه سانتي گراد است.

كنترل : ضد عفوني بذر با يكي از سموم تيرام و بنوميل صورت مي گيرد.

 

بيماري فيزيولوژيك ريزش گل

 

ريزشگل در خيار ، بخصوص در زمستان مسئله اي است كه غالبا اتفاق مي افتد دليل اصلي آن به خواص ژنتيكي گياه ومسائل اقليمي مربوط مي شود .

مسائل ژنتيكي هر رقم توسط توليد كنندگان بذر بايد كنترل گردد و كشاورزان نقشي در آن ندارند ، فقط مي توانند با مقايسه انواع واريته بهترين آنها را انتخاب كنند. به دليل يك پايه بودن خيار گلهاي نر ريزش مي يابند بنابر اين اگر ارقامي داراي گلهاي نر زياد باشد ريزش نيز بوفور به چشممي خورد لذا بايد از ارقام مناشب استفاده كرد .

اما در مورد مسائل محيطي و اقليمي به نكات زير مي توان اشاره كرد :

-    ريزش گل ممكن است در اثر نامناسب بودن حرارت داخل گلخانه باشد بهترين دما حدود 23 درجه سانتي گراد در روز  و 17 درجه يانتي گراد در شب است .

-        كمي مدت روشنايي در روز و يا ابري بودن روزها باعث ريزش گل خواهد شد .

-    عمر گياه نيز تاثير گذار است ، بوته هايي در حالت رشد حداكثر كمترين گل ريزي را در صورت مساعد بودن ساير شرايط دارند و بلعكس.

-        مصرف ازت بيش از حد و آبياري بيش از نياز هر دو مي توانند در تخريب گل هاي يك بوته اثر گذار باشند .

-    هرس كامل گياه باعث بوجود آمدن هورمون رشد كافي براي گل ها در نزديكي ساقه اصلي گياه مي شود . در غير اينصورت هورمون در تمام اندام هاي غير فعال نيز حضور يافته و نمي تواند به وظيفه خود عمل نمايد .

 

برداشت خيار

 

 به  محض اينكه خيار به اندازه مطلوب رسيد بايد برداشت شود . در صورتيكه شرايط گلخانه عادي

باشد ميوه ها خيلي زود رشد مي كنند و به همين جهت حداقل 2 تا 3 بار برداشت در هفته ضروري است و هر چه فاصله برداشت طولاني تر باشد تعداد خيارهاي درشت كه خارج از اندازه مطلوب بازار است بيشتر مي شود و از طرف ديگر ماندن خيارهاي رسيده روي بوته مانع رشد خيارهاي كوچك مي شود و محصول كاهش مي يابد. بنابر اين فاصله طولاني بين برداشت ها ،هم كيفيت خيار را كاهش مي دهد و هم تعدادكل خيار هاي قابل برداشت را كم مي كند . فاصله بين برداشت ها بايد طوري تنظيم شود كه اگر يك خيار رسيده روي بوته ناديده بماند و برداشت نشود در برداشت بعدي هنوز قابل عرضه به بازار باشد.

خيار گلخانه اي را بايد با چاقوي تيز يا قيچي ، از دم گل بريده بطوريكه حدود يكسانتي متر از دم ميوه روي خيار بماند . كندن خيار بوسيله كشيدن يا پيچاندن ، كيفيت خيار را كاهش مي دهد و به بوته آسيب مي رساند. ضمناً خيار با دم گل مشتري بيشتري دارد .

خيار گلخانه اي بايد با احتياط و ظرافت كامل برداش كرد تا ميوه هيچ گونه فشاري وارد نشود . بعد از برداشت بايد خيار را به آرامي در كارتن يا صندوق گذاشته و از انداختن آن خودداري شود . هرگونه خراش يا ضربه هر چقدر هم كه سطحي باشد به كيفيت خيار لطمه وارد مي كند زيرا خراش و ضربه وارده در طول زمان توسعه پيدا كرده و ظاهر بازار پسند آن را خراب و نا مرغوب مي سازد.

كيفيت خيار گلخانه اي و قيمت بالاي آن تا حد زيادي به صافي و خوش رنگي و شفافيت آن بستگي دارد. بهمين جهت نبايد آن را به طور درهم و چپ و راست در صندوق هاي بزرگ بسته بندي كرد زيرا در اين صورت فشار وزن خيار ها و فرو رفتن هر خيار در دل خيار ديگر باعث مي شود كه وقتي خيار به بازار مي رسد صافي و زيبايي اوليه خود را از دست بدهد و كاهش قيمت پيدا كند . توصيه مي شود كه خيار گلخانه اي را در كارتن هاي كوچك و با لفاف كاغذ ، بسته بندي كنند و خيار ها را تماما در يك جهت در كارتن قرار دهند. براي افزايش بازار پسندي خيار بايد سعي شود كه حتي المقدور خيارهاي ريز و درشت را از هم جدا كرده و خيارهاي هم اندازه را در يك كارتن بسته بندي نمايد.