نحوه تنظيم و استفاده صحيح از سمپاشها
نحوه تنظيم و استفاده صحيح از سمپاشها
تهيه و تنظيم : علي حيدري
كارشناس حفظ نباتات
پاييز 1385
با توجه به تنوع ارقام مورد كشت محصولات مختلف زراعي و باغي در دنيا، تنوع اقليم، تنوع آفات و بيماريها و حتي مراحل مختلف زندگي و نوع سموم قابل استفاده و ... سمپاشهاي زيادي در سطح جهان طراحي و ساخته شده كه هر كدام كاربرد خاص خود را دارد. و پرداختن به همه آنها در اين مجال نمي گنجد. بهمين جهت سعي گرديده به سمپاشيهايي كه درمنطقه ساوجبلاغ و مناطق همجوار داراي كاربرد عمومي است. پرداخته شود.
الف) سمپاشهايي كه در امر مبارزه با آفات بيماريها و علفهاي هرز در سطح منطقه مورد استفاده قرار مي گيرند.
1- سمپاش پشت تراكتوري بوم دار
الف ) سوار ( كه ممكن است داراي لانس نيز باشند)
ب ) كششي ( عمدتاً داراي لانس براي سمپاشي مزارع صيفي و باغ هستند)
2- سمپاش توبولاينر
الف ) كششي ( 2000 ليتري)
ب ) سوار ( 800 و 700 ليتري)
3- سمپاش توربيني ( عمدتاً در باغات ميوه براي سمپاشي بين درختان ميوه كاربرد دارند)
4- سمپاش پشتي موتوري
الف) براي محلولپاشي
ب ) براي گردپاشي ( سابقاً در باغات انگور براي پاشيدن گوگرد ميكرونيزه استفاده مي شد).
5- سمپاش پشتي تلمبه اي ساده ( فشار سمپاش با تلمبه زدن تأمين مي شود).
6- سمپاش پشتي تلمبه اي كتابي( فشار سمپاش با تلمبه زدن تأمين مي شود و فشار آن يكنواخت تر است)
7- سمپاش مه پاش ( فوگر)
8- سمپاش فرقوني يا زنبه اي يكصد ليتري
ب ) نحوة كاليبره نمودن سمپاش ها
كاليبره نمودن يا در واقع تعيين مقدار محلول سمي كه توسط سمپاش در يك واحد سطح مشخص ( مثلاً هكتار) بخش مي شود را كاليبره نمودن مي گويند. با توجه به تنوع كاركرد سمپاشها مسلماً كاليبره نمودن سمپاشها با هم متفاوت مي باشد و گاهاً اهداف كاليبره نمودن نيز متغير است برخي از شركتهاي سازنده با طراحي جداولي كه همراه سمپاش ارائه مي شود نحوة كاليبره نمودن را توضيح مي دهند. ولي بطور كلي كاليبره نمودن سمپاشها از يك اصل كلي تبعيت مي نمايد.
براي كاليبره نمودن سمپاشها نسبت به نوع سمپاش مقداري آب ( براي مايع پاشها) در مخزن سمپاش ريخته و مسافتي كه طول آن مشخص باشد سمپاشي مي شود. مسافت طي شده در عرض كار سمپاش ضرب شده و سطح سمپاشي به دست مي آيد. و با استفاده ازتناسب ساده مقدار مصرف محلول سمي در هكتار بدست مي آيد.
مثال : اگر با يك سمپاش 400 ليتري پشت تراكتوري كه عرض كار آن 6 متر است طول 100 متر طي شود و مقدار مصرف محلول سمي 23 ليتر باشد مقدار محلول سمي مورد نياز براي يك هكتار ازروش زير محاسبه مي شود.
كل مساحت سمپاشي شده در مترمربع 600= 100×6
بايستي نازلها و سرعت حركت در زمان كاليبره نمودن و در زمان سمپاشي عمومي پس از آن يكسان باشد در خصوص سمپاشهاي لانس دار نيز مي توان با اندازه گيري مساحتي از باغ يا زراعت كه با 100ليتر با 50 ليتر محلول سمي قابل سمپاشي باشد مقدار پاشش محلول سمي در هكتار را محاسبه نمود. در سمپاشهاي پشت تراكتوري بوم دار توجه به نوع نازل كه دبي و زاويه آن را مشخص ميكند براي تنظيم ارتفاع بوم سمپاش از گياه هدف ضروري است.
· در خصوص سمپاشهاي توبولاينر نيز روش كار تقريباً به همين منوال بوده ولي لازم است در صورت وجود باد در جهت پاشش محلول سمي عرض كار 35 متر و در هواي تقريباً آرام عرض كار بمنظور پوشش كامل 25 متر محاسبه شود.
· براي كاليبره نمودن سمپاشهاي پشتي تلمبه اي بهتر است كل مخزن با آب پر شده و با زدن تلمبه و بالا بردن فشار سمپاش به حد مطلوب اقدام به سمپاشي نمود كه البته در بين كار و تا تخليه كامل سمپاش شايد نياز به چند مرتبه تلمبه زني براي ايجاد فشار مطلوب در مخزن باشد. مساحتي كه با يك مخزن سمپاشي مي گردد از طريق متراژ بدست آورده و آنگاه نسبت به يك هكتار محاسبه مي شود.
سمپاش يكصد ليتري و زنبه اي
اين سمپاشها بطور معمول داراي يك مخزن يكصد ليتري بوده كه با استفاده از موتور بنزيني و يا الكترو پمپ عمل ايجاد فشار در محلول سمي ( در مسير انتقال سم از مخزن به نازل و در محل پمپ) صورت مي گيرد.
· براي كاليبره نمودن اين سمپاشها نيز همانند ساير سمپاشها ، در سرعت حركت مناسب كارگر مساحت سمپاشي شده با حجم معيني از محلول سمي اندازه گيري و نسبت به واحد سطح محاسبه مي كنند.
محلول سمي در سمپاشها به دو صورت مورد استفاده قرار مي گيرد:
1- محلول سمي تحت فشار
الف) تحت فشار در مخزن همانند پشتي تلمبه اي
ب ) تحت فشار در مسير مخزن از پمپ تالانس همانند 100 ليتري
2- محلول سمي بدون فشار
الف ) سمپاش ميكروتري و سمپاش پشت موتوري
· در سمپاشهاي پشتي موتوري نيز بايستي با پر نمودن مخزن سمپاش به اندازه مشخص و با تنظيم اهرم خروجي محلول سمي اقدام به سمپاشي يكنواخت و با سرعت حركت مناسب كرد و در انتها نسبت به متراژ قسمت سمپاشي شده و تعميم آن به يك هكتار اقدام نمود.
· كم و زياد نمودن گاز تغييري در مقدار محلول خروجي ندارد و فقط در زمينه ريز نمودن قطرات محلول سم و كم و زياد نمودن سطح گسترش محلول سمي مؤثر است كه لازم است اهرم گاز را نيز در نقطه اي علامت گذاري نموده تا در سمپاشيهاي بعدي نيز روي همان ميزان تنظيم گردد
سمپاشهاي ميكرونري ( ديسك چرخان):
در سمپاشهاي ميكرونري چه سه ميكرونره و چه چهار ميكرونره ميزان خروج محلول سمي و دور ميكرونرها تقريباً در همه مواقع يكسان بوده و تغييري ندارد. بهمين جهت نكته اساسي در كاليبره نمودن اين سمپاشها حركت رو به جلو كارگر سمپاش مي باشد كه هر چه سرعت بيشتر باشد حجم محلول سمي در هكتار و زمان سمپاشي در هكتار كمتر خواهد بود. افزايش سرعت به حد غير متعارف ضمن جلوگيري از پوشش يكنواخت محلول سمي باعث عدم ريزش تعداد مناسب قطرات سمي در واحد سطح شده و در امر تأثير سم اخلال ايجاد مي كند.
نكته اي كه همواره در زمينه استفاده از سمپاشهاي ميكرونري بايد مدنظر داشت عدم كاربرد اين سمپاش درمواقع وزش باد و بالا بودن دما بويژه در اواسط روز مي باشد.
بهر جهت با اندازه گيري مقدار مشخصي از محلول سمي كه در مساحت معيني از مزرعه استفاده شده مي توان مقدار محلول مورد نياز براي يك هكتار را محاسبه نمود. البته مقدار محلول سمي مصرف شده در واحد سطح در اين سمپاشها با عنايت به تعبيه نازلهاي مختلف براي آفات ، بيماريها يا علفهاي هرز متغير بوده كه براي هر نازل نياز به كاليبره نمودن سمپاش وجود دارد.
سمپاشهاي فوگر:
از ســـمپاشهاي مه پاش قبلاً عمدتاً در انبارهاي غله براي ضدعفوني محصولات انبار شده استفاده مي گرديد ولي به تازگي بنا به راحتي كار ، حجم كار محلول سمي مصرفي در واحد سطح، نفوذ ذرات محلول سم به سطح زيرين شاخ و برگ گياهان و همچنين توان پوشش يكنواخت و كامل سم در سطح قسمتهاي كشت شده در گلخانه ها مورد استفاده قرار مي گيرند. مقدار محلول سمي با توجه به نازلهاي مورد استفاده در فوگر در واحد ساعت تعريف مي شود و هر چه اندازه نازلها بالاتر رود مقدار حجم مصرفي درواحد زمان ( ساعت) بيشتر مي شود حجم محلول سمي مورد نياز براي هر 1000 متر مربع حدود 5/2 تا 4 ليتر مي باشد.
براساس تجارب موجود
الف) بهترين سمپاش كه بيشترين كارايي درمبارزه با علفهاي هرز را دارد سمپاش پشت تراكتوري بوم دار مي باشد. محدوديت اين سمپاشها اولاً تردد مكرر سمپاش در واحد سطح براي پوشش كامل آن بوده و ثانياً با ارتفاع گرفتن بوته ها امكان تردد سمپاشها در مزرعه تقليل مي بايد.
ب ) بهترين سمپاش براي مبارزه با آفات بويژه سن غلات با توجه به امكان تردد كمتر در مزرعه و لطمه كمتر به محصول و سرعت كار سمپاش توربولاينر مي باشد.
ج ) سمپاشهاي ميكرونر نيز در شرايطي چون عدم وزش باد استفاده در مواقع خنك روز در كنترل آفت سن كارآيي خوبي دارد.
این وبلاک درزمینه مقالات .نشریات .بروشور وسایر رسانه های کشاورزی فعالیت میکند و غالب آن از طریق اداره رسانه های آموزشی سازمان جهاد کشاورزی استان تهران منتشر گردیده است ضمنا استفاده از مطالب بدون ذکر منبع شرعا اشکال دارد